Elektroniczne papierosy, czyli e-papierosy, są popularnym sposobem rzucania palenia, ale potrzeba czasu, aby badania naukowe nadrobiły zaległości i dostarczyły jasnych odpowiedzi na pytanie, jak dobrze działają i czy można je bezpiecznie stosować w tym celu.
Zaktualizowany przegląd dowodów, obejmujący 50 badań i ponad 12 000 uczestników, daje obecnie większą pewność, że e-papierosy z nikotyną mogą pomóc w rzuceniu palenia większej liczbie osób niż tradycyjna nikotynowa terapia zastępcza (taka jak gumy lub plastry) lub e-papierosy bez nikotyny. Dowody są jednak umiarkowanie pewne – potrzeba więcej badań, aby potwierdzić stopień skuteczności, zwłaszcza testujących nowsze urządzenia do e-papierosów.
W przeglądzie nie znaleziono dowodów na poważne szkodliwości e-papierosów z nikotyną. Jednak dane były ograniczone – najdłuższa obserwacja trwała zaledwie dwa lata – i pozostaje znaczna niepewność co do szkodliwości.
Palenie zabija jednego na dwóch regularnych użytkowników. Większość osób, które palą, chce rzucić palenie, ale rzucenie palenia może być niezwykle trudne i potrzebne są lepsze metody leczenia.
Dla wielu osób pojawienie się e-papierosów było sygnałem ekscytujących możliwości. E-papierosy stanowią nową metodę leczenia uzależnienia od papierosów, naśladując niektóre aspekty behawioralne, społeczne i farmakologiczne papierosów. Jednak niektórzy decydenci pozostają ostrożni, mimo coraz większej liczby wyników badań potwierdzających skuteczność e-papierosów w rzucaniu palenia.
O ile w niektórych krajach e-papierosy są powszechnie dostępne, o tyle na innych obszarach aktualna polityka obejmuje całkowity zakaz ich używania oraz politykę, w której e-papierosy z nikotyną są dostępne wyłącznie na receptę.
Ostrożność stojąca za restrykcyjnymi przepisami nie dotyczy tego, czy osoby palące powinny przechodzić na e-papierosy. Chociaż nadal nie ma pewności co do ewentualnych długoterminowych szkód związanych z e-papierosami, eksperci są zgodni, że e-papierosy są znacznie mniej szkodliwe niż palenie, chociaż nie są całkowicie wolne od ryzyka.
Evali, choroba związana z e-papierosami, która trafiła na pierwsze strony gazet w zeszłym roku, wzbudziła poważne obawy dotyczące bezpieczeństwa e-papierosów. Szybko jednak odkryto, że było to związane z octanem witaminy E – dodatkiem, który znaleziono w nieuregulowanych płynach do e-papierosów, zazwyczaj zawierających THC (aktywny składnik konopi indyjskich). Dodatek ten jest zakazany w e-papierosach w wielu częściach świata, w tym w Europie.
Ostrożność natomiast w dużej mierze wiąże się z tym, jak dostępność e-papierosów wpływa na młodych ludzi. Młodzi ludzie, którzy używają e-papierosów są bardziej skłonni do palenia. Niektórzy interpretują te dane w ten sposób, że młodzi ludzie, którzy nigdy nie paliliby, eksperymentując z e-papierosami, uzależniają się od nikotyny, a następnie zaczynają palić. Innymi słowy, niektórzy twierdzą, że e-papierosy działają jak wrota do palenia tytoniu. Inni twierdzą, że związek ten wynika z podobieństw między młodymi ludźmi, którzy próbują e-papierosów, a tymi, którzy palą bez względu na to, co robią – zgodnie z założeniem, że: „dzieci, które próbują różnych rzeczy, próbują różnych rzeczy”. Podczas gdy badania nad tym zagadnieniem trwają, debaty na temat polityki dzielą się na „pomóż dorosłym rzucić palenie” i „chroń dzieci”.
Nie wykluczają się wzajemnie
Pomaganie dorosłym w rzuceniu palenia i ochrona dzieci nie wykluczają się wzajemnie. Dzieci, których rodzice palą, są około trzy razy bardziej narażone na palenie w późniejszym życiu. Podczas gdy wiadomo, że bierne palenie powoduje wiele problemów zdrowotnych u niemowląt i dzieci, w tym zespół nagłej śmierci niemowląt, szkodliwość oparów e-papierosa dla osób postronnych wydaje się znacznie mniejsza niż w przypadku papierosów.
Uznając, że pomaganie dorosłym w rzuceniu palenia jest również sposobem na ochronę dzieci, być może uda się przyspieszyć debatę. Jest to konieczne, aby opracować przepisy, które zarówno zapobiegną używaniu e-papierosów przez młodych ludzi i rozpoczęciu palenia, jak i pomogą dorosłym w rzuceniu palenia. Jednym z próbowanych rozwiązań jest zmniejszenie zawartości nikotyny w e-papierosach. Badania wykazały jednak, że może to mieć niezamierzone skutki – wydaje się, że osoby palące mocniej zaciągają się e-papierosami o niższej zawartości nikotyny, aby uzyskać pożądany poziom nikotyny.
Nikotyna nie jest substancją chemiczną, która powoduje wiele chorób związanych z paleniem. W rzeczywistości, nikotynowa terapia zastępcza, która dostarcza nikotynę bez innych szkodliwych substancji chemicznych zawartych w papierosach, jest dostępna, aby pomóc ludziom bezpiecznie rzucić palenie od dziesięcioleci. Pomimo jej szerokiej dostępności, istnieje bardzo mało dowodów na to, że osoby niepalące z niej korzystają. Wynika to z połączenia wielu czynników, ale marketing i regulacja bez wątpienia odegrały ważną rolę.
Regulacje dotyczące sprzedaży i marketingu e-papierosów różnią się znacząco na całym świecie. Choć utrudnia to informowanie o potencjalnych korzyściach i szkodliwości e-papierosów, różnice regionalne w używaniu e-papierosów przez młodych ludzi mogą pomóc w ustaleniu skutecznych regulacji w przyszłości. Na przykład, badacze i decydenci mogą przyjrzeć się obszarom, gdzie używanie e-papierosów przez młodzież jest niskie i porównać przepisy z tymi, które obowiązują na obszarach, gdzie używanie e-papierosów przez młodzież jest bardziej rozpowszechnione. Idealnie byłoby, gdyby można było wyciągnąć wnioski na temat sposobów zapewnienia łatwej dostępności e-papierosów dla osób walczących o rzucenie palenia, ale nie przyciągających ludzi, którzy nie palą.
Napięcie pomiędzy „ochroną dzieci” a „pomocą dorosłym, którzy palą” od lat przeszkadza w formułowaniu jasnych komunikatów dotyczących zdrowia publicznego. W miarę pojawiania się nowych dowodów, przesłanie pozostaje niezmienne: e-papierosy z nikotyną nie są wolne od ryzyka, ale są znacznie mniej szkodliwe niż palenie. Przekładając to na działania: jeśli nie palisz, nie zaczynaj używać e-papierosów. Jeśli palisz, rozważ zmianę.