Przedmiesiączkowe pogorszenie nastroju jest powszechne wśród kobiet z depresją, ale niewiele wiadomo o tym, jak często kobiety z zaburzeniem dwubiegunowym doświadczają pogorszenia nastroju przed miesiączką. W badaniu Payne i wsp. (2007) objawy przedmiesiączkowe były zgłaszane przez dwa razy więcej kobiet z rozpoznaniem zaburzeń nastroju (mieszanina zaburzeń dwubiegunowych i dużych zaburzeń depresyjnych) niż przez kobiety bez diagnozy psychiatrycznej (67,7% vs. 33,7%). Wyniki te sugerują, że objawy PMS są szczególnie częste u kobiet z zaburzeniem dwubiegunowym i dużym zaburzeniem depresyjnym. Jednakże w badaniu tym kobiety zgłaszały wcześniejsze doświadczenia związane z PMS, co nie zawsze jest tak dokładne, jak w przypadku badań prospektywnych, w których objawy PMS zgłaszane są w czasie rzeczywistym. Takie prospektywne badania nad PMS u kobiet z zaburzeniem dwubiegunowym są nieliczne i mają niespójne wnioski.
W badaniu obejmującym prospektywne codzienne monitorowanie objawów nastroju przez dwa cykle miesiączkowe Karadag i wsp. (2004) porównali objawy przedmiesiączkowe u kobiet z zaburzeniem dwubiegunowym, które były leczone litem i/lub walproinianem, z objawami przedmiesiączkowymi u zdrowych kobiet. W stosunku do okresu bez miesiączki zdrowe kobiety doświadczały więcej objawów nastroju w okresie przedmiesiączkowym niż kobiety z zaburzeniem dwubiegunowym. Wyniki tego badania sugerują, że nastrój i zachowanie ulegają mniejszym wahaniom w trakcie cyklu miesiączkowego u kobiet, których zaburzenia dwubiegunowe są dobrze leczone niż w grupie porównawczej kobiet bez choroby psychicznej. W innym badaniu Shivakumar i wsp. (2008) badali związek między zaburzeniem dwubiegunowym a objawami przedmiesiączkowymi, stosując prospektywne codzienne monitorowanie przez trzy miesiące. Stwierdzili oni, że objawy depresji i manii nie nasilały się istotnie przedmiesiączkowo.
Badanie obejmujące prospektywne monitorowanie objawów PMS u kobiet z zaburzeniem dwubiegunowym leczonych lekami stabilizującymi nastrój (Viguera i wsp., 2005) miało na celu określenie, jak często u kobiet z zaburzeniem dwubiegunowym, które szukają leczenia z powodu objawów przedmiesiączkowych, potwierdza się występowanie przedmiesiączkowego zaostrzenia zaburzeń dwubiegunowych, gdy wypełniają one dzienniczek nastroju w ciągu jednego cyklu miesiączkowego. Wyniki tego badania wykazały, że około 50% z 15 kobiet miało znaczne pogorszenie nastroju w tygodniu przedmiesiączkowym w stosunku do czasu po menstruacji. Pozostałe 50% z tych kobiet miało ciągłe problemy z nastrojem podczas całego cyklu miesiączkowego, a nie tylko przedmiesiączkowego. Te dwubiegunowe kobiety z PMS były następnie leczone kwetiapiną (Seroquel) jako dodatek do innych leków dwubiegunowych, które już przyjmowały. Dodanie kwetiapiny poprawiło ogólnie objawy przedmiesiączkowe, przy czym największą poprawę zaobserwowano w zakresie wahań nastroju, co sugeruje, że optymalizacja leczenia dodatkowymi lekami może być pomocna. Wyniki tego badania sugerują również, że prospektywne monitorowanie nastroju w całym cyklu miesiączkowym jest pomocnym narzędziem do określenia, czy występuje pogorszenie przedmiesiączkowe lub czy zaburzenia nastroju utrzymują się w całym cyklu miesiączkowym.
Hadine Joffe, MD, MSc
Rachel VanderKruik, BA
Payne JL, Roy PS, Murphy-Eberenz K, Weismann MM, Swartz KL, McInnis MG, Nwulia E, Mondimore FM, MacKinnon DF, Miller EB, Nurnberger JI, Levinson DF, DePaulo JR Jr, Potash JB. Reproductive cycle-associated mood symptoms in women with major depression and bipolar disorder. J Affect Disord. 2007 Apr; 99(1-3):221-9.
Karadag F, Akdeniz F, Erten E, Pirildar S, Yucel B, Polat A, Atmaca M. Menstrually related symptom changes in women with treatment-responsive bipolar disorder. Bipolar Disord. 2004 Jun;6(3):253-9.
Shivakumar G, Bernstein IH, SuppesT; Stanley Foundation Bipolar Netweork, Keck PE, McElroy SL, Altshuler LL, Frye MA, Nolen WA, Kupka RW, Grunze H, Leverich GS, Mintz J, Post RM. Are bipolar mood syptoms affected by the phase of the menstrual cycle? J Womens Health (Larchmt). 2008 Apr; 17(3):373-8.
Viguera A, Soares C, Joffe H, Coleman J, Petrillo L, Gottschall H, Whitfield T, Cohen S. Open Label Quetiapine for Premenstrual Worsening of Bipolar Disorder: From Screening to Treatment. In: American Psychiatry Association 2005, May 21-26; Atlanta, GA; 2005.
.