Wij van Bustle houden ervan om je tips te geven voor het aanboren van je seksuele potentieel en het oplossen van problemen als dingen niet op jouw manier gaan in de slaapkamer. Maar hoe zit het met het vinden van oplossingen voor die stressvolle seksuele gezondheidssituaties die onvermijdelijk opduiken als je down gaat? Emma Kaywin, een Brooklyn-based seksuele gezondheidsschrijfster en activiste, is hier om je zenuwen te kalmeren en je vragen te beantwoorden. Geen geslacht, seksuele geaardheid of vraag is verboden, en alle vragen blijven anoniem. Het onderwerp van deze week: seksueel overdraagbare huidaandoeningen die je moet weten.
Q: Mijn vriendin zegt dat ze de geslachtsdelen controleert van iedereen met wie ze naar bed gaat om er zeker van te zijn dat ze geen ziektes hebben. Is dat iets wat je kunt doen om te zien of iemand iets heeft? Werkt het eigenlijk wel? En welke SOA’s kun je zien – allemaal, of zijn sommige onzichtbaar? Ik ben ook nerveus over alle SOA’s die je kunt oplopen door huid-op-huid contact, zelfs als je een condoom gebruikt.
A: Dit is een beetje een ingewikkelde vraag. Er zijn een aantal seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s), en slechts enkele daarvan zijn daadwerkelijk zichtbaar op het lichaam. En van deze zijn de meeste niet altijd zichtbaar. Dus het korte antwoord is nee, je kunt niet naar iemand kijken om te weten of hij een SOA heeft. Sommige SOA’s zijn echter wel op de huid te zien. Laten we de belangrijkste leren kennen, want het is belangrijk om te weten hoe ze eruit zien voor het geval je met een van deze ziektes wordt geconfronteerd (op je partner of op je eigen lichaam) en ook om te weten hoe het eigenlijk is om ermee te leven – want (spoiler alert) het is echt niet het einde van de wereld.
Herpes
Van de SOA’s die je met je blote ogen op het naakte lichaam van je partner kunt zien, komt geen enkele met meer stigma dan herpes simplex, of HSV. Het grootste deel van het stigma komt voort uit het feit dat als je dit virus eenmaal in je systeem hebt, je er niet meer vanaf komt. Maar in de kern is herpes een beheersbare huidaandoening die je zenuwen aantast. Het virus zit in dezelfde familie als de waterpokken, gordelroos en mononucleosis (mono). Niet zo eng nu, toch?
Hoe kun je zien of iemand het heeft?
Herpes blaasjes zien er zo uit. Ze kunnen zich in twee algemene gebieden voordoen – HSV-1 komt het meest voor rond de mond, en HSV-2 rond de genitaliën. Maar je kunt eigenlijk herpeszweren krijgen op een heleboel plaatsen op je lichaam, waaronder je lippen, tong, tandvlees, schaamlippen (vaginale lippen), baarmoederhals, penis, scrotum, urethra (plasopening), anale opening, dijen, kont, en zelfs je vingers, ogen en hersenen.
Als je een blaasje op iemands mond of geslachtsdelen ziet, is dat een goede indicatie dat hij herpes heeft. Maar dat is niet het hele verhaal – want niet iedereen die HSV heeft, weet dat. Deze asymptomatische mensen kunnen het virus nog steeds overdragen – in feite heeft het onderzoek uitgewezen dat als je symptomen krijgt, je het virus 20 procent van de dagen kunt doorgeven, maar als je niet weet dat je het hebt omdat je nooit symptomen hebt gehad, kun je het nog steeds 10 procent van de dagen doorgeven. Dus omdat je het niet ziet, betekent niet dat het er niet is.
Wat is het om te hebben?
Als je het HSV-virus in je hebt, zul je de meeste tijd geen symptomen ervaren. Wanneer dat wel het geval is, krijg je een heleboel kleine, met vocht gevulde blaasjes, die gepaard kunnen gaan met griepachtige symptomen zoals spierpijn, hoofdpijn en koorts. Na een paar dagen barsten de blaasjes en blijven er pijnlijke zweren achter die pas na drie weken genezen, maar het kan meer dan een maand duren voordat je huid geen pijn meer doet.
Het goede nieuws is dat de eerste uitbraak meestal het ergst is, zowel qua pijn als qua frequentie, en bij de meeste mensen ergens tussen de drie dagen en twee weken na de blootstelling optreedt. U merkt dat u op het punt staat een uitbraak te krijgen doordat u een tintelend, brandend, jeukend of pijnlijk gevoel krijgt in de getroffen gebieden. Tussen de uitbraken door voelt u zich net als ieder ander mens ter wereld.
Hoe kunt u zich beschermen tegen het krijgen ervan?
Herpes wordt overgedragen door huid-op-huidcontact. Dat betekent dat de enige manier om zeker geen HSV op te lopen is om je lichaamsdelen niet in aanraking te laten komen met de lichaamsdelen van iemand die HSV heeft. Aangezien dat niet de manier is waarop de meeste volwassenen hun leven leiden (en zoals we hebben geleerd, kun je het krijgen van iemand die niet eens weet dat hij het heeft), hebben we het geluk dat er een aantal dingen zijn die mensen met HSV kunnen doen om het risico op overdracht te minimaliseren (merk op dat ik niet heb gezegd 100 procent te voorkomen). Deze omvatten: condooms gebruiken, je partner medicijnen laten nemen die de symptomen onderdrukken, en geen seks hebben wanneer je partner een uitbraak heeft.
Human Papillomavirus
Human Papillomavirus wordt ook HPV genoemd, of genitale wratten (wat, zoals we zullen leren, slechts een deel van het verhaal is). Er zijn meer dan 200 verschillende stammen van HPV, waarvan de overgrote meerderheid niet seksueel overdraagbaar is en dus geen plaats heeft in dit gesprek. Maar zo’n 40 stammen kunnen worden gedeeld door te kloppen, en dat komt omdat ze in je genitale en anale regio leven. Daarvan veroorzaken sommige genitale wratten en kunnen andere tot kanker leiden.
How Can You Tell If Someone Has It?
De stammen van HPV die genitale wratten veroorzaken en de stammen die tot kanker kunnen leiden, zijn verschillend. Als je iemand tegenkomt die een van de wrattenstammen heeft, en hij heeft een uitbraak, dan heeft hij kleine vlezige bultjes in zijn speciale delen die er zo uitzien en die vaak “bloemkoolachtig” worden genoemd. Je vroegere favoriete groente. Maar als je seksuele partner een stam heeft die kanker kan veroorzaken, zul je het niet kunnen zien.
En het wordt nog ingewikkelder. Als u vrouwelijke voortplantingsorganen heeft, wordt u routinematig getest op HPV tijdens uw uitstrijkje, dus als u HPV heeft, zult u het weten. Maar hoe zit het als je die delen niet hebt? Onderzoek heeft uitgewezen dat als je een vagina hebt en je test positief op HPV, je seksuele partner ongeveer 70 procent kans heeft om het ook te hebben. Maar er is geen goedgekeurde routine HPV-test voor mensen met mannelijke voortplantingsorganen. Dus als je een penis hebt en je wilt weten of die besmet is, of je hebt anale seks en je maakt je zorgen dat je daar HPV hebt (wat kan gebeuren), praat dan met je arts. Voor iedereen die zich zorgen maakt over misschien HPV in je kont, vraag om een anaal onderzoek. Die bestaat.
Wat is het om te hebben?
Als u wordt blootgesteld aan een wrattenstam van HPV, kunt u symptomen ontwikkelen in de vorm van wratten. Hoewel deze wratten geen pijn doen, kunnen ze jeuken of zelfs bloeden als ze geïrriteerd zijn. Helaas kan ik je niet zeggen hoe lang een uitbraak zal duren, en dat is omdat het echt van persoon tot persoon verschilt. Je kunt wratten gemakkelijk laten verwijderen als ze de kop opsteken. Meestal kun je een plaatselijk medicijn gebruiken, maar je kunt ze ook laten invriezen of wegbranden door je huisarts (net als elke andere wrat). Als u ze laat verwijderen, verdwijnen de symptomen meestal binnen één tot negen maanden – wat, laten we eerlijk zijn, een belachelijk lange periode is om mee te werken.
Gelukkig neemt de frequentie van de wratuitbraken na verloop van tijd af. En nog meer goed nieuws is dat in de meeste gevallen uw lichaam de HPV-infectie vanzelf oplost. De gemiddelde levensduur van een HPV-infectie ligt tussen de vier en twintig maanden, en de meeste mensen zijn er binnen twee jaar vanaf. Dus alleen omdat je positief test op HPV of wratten krijgt, betekent niet dat je het voor altijd hebt.
Hoe kun je jezelf beschermen tegen het krijgen?
Het slechte nieuws is dat HPV vrij gemakkelijk op te lopen is. Dat komt omdat het wordt overgedragen via huid-op-huidcontact en seksuele lichaamsvloeistoffen. Je kunt het dus oplopen door onbeschermde vaginale, anale en orale seks (en het delen van seksspeeltjes), maar ook gewoon door het aanraken van de besmette plek van iemand die het heeft.
Er zijn twee manieren om je tegen HPV te beschermen. U kunt uw risico verminderen door condooms te gebruiken, en u kunt uw arts ook vragen naar Gardasil, het HPV-vaccin. Dit vaccin in drie doses beschermt alleen tegen de stammen met het hoogste risico op zowel kanker als wratten, dus je kunt nog steeds HPV krijgen nadat je bent gevaccineerd – maar het zal niet met de meest intense stammen zijn.
Krabben, ook wel schaamluis genoemd
Nee, dit zijn eigenlijk geen krabben, in de zin van “onder de zee”. Het zijn kleine insecten die graag in je schaamhaar leven, hoewel ze eigenlijk in elk deel van je lichaam kunnen leven dat haar heeft. En ze overleven van je bloed. Jakkes!
Hoe kun je zien of iemand ze heeft?
Pubische luizen zijn klein (ongeveer zo groot als de kop van een speld), maar ze zijn niet te klein om te zien. Hier zijn wat foto’s als je wilt weten hoe ze eruit zien. Je kunt ook de witte eierzakjes zien, die neten worden genoemd – krijg je nog herinneringen aan luizenepidemieën op de kleuterschool?
Hoe is het om ze te hebben?
Als je krabben krijgt, merk je daar de eerste vijf dagen waarschijnlijk niets van, omdat ze zich nog moeten innestelen. Als je dan symptomen krijgt, krijg je jeuk en een branderig gevoel daar beneden, wat meestal ’s nachts erger is. U kunt ook een lichte koorts krijgen en u prikkelbaar voelen.
Gelukkig is deze plaag gemakkelijk te behandelen. Je kunt schaamluis zonder recept laten behandelen, en als dat niet werkt, kan je arts je het sterkere spul voorschrijven. Het is belangrijk te weten dat scheren het probleem niet oplost (omdat de luizen zich gewoon naar andere delen van je lichaam kunnen verplaatsen), dus serieus – haal de medicijnen. Je moet ook al je beddengoed, kleding, alles wat blootgesteld kan zijn geweest aan de luizen, wassen. Het is ook belangrijk dat jij en je partner (als jullie allebei geïnfecteerd zijn) je tegelijkertijd laten behandelen, zodat je die kleine ettertjes niet over en weer doorgeeft.
Hoe kun je jezelf beschermen tegen het krijgen?
Luizen kunnen heel gemakkelijk van de ene gastheer naar de andere (dat zijn wij dus) migreren tijdens de seks, als de schaamstreek met elkaar in contact komt. Maar ze kunnen ook overspringen tijdens andere vormen van contact, zoals knuffelen of naast iemand slapen. Het goede nieuws is dat ze niet vliegen of springen, dus je moet eigenlijk iemand aanraken die ze heeft om ze zelf te krijgen. Het slechte nieuws is dat ze kunnen worden overgedragen op voertuigen tussen mensen, zoals beddengoed of handdoeken.
Scabiës
Scabiës is een jeukende huidziekte die wordt veroorzaakt door een schurftmijt. Dat klopt, een klein insect. Deze mijten zijn superklein, slechts een derde van een millimeter lang, en hebben acht poten. Ze graven zich in je huid in als je ergste nachtmerrie en het is dit graven dat je jeuk bezorgt.
Hoe kun je zien of iemand ze heeft
Scabiësmijten zijn te klein om te zien zonder een vergrootglas of microscoop, dus je zult de eigenlijke mijten niet kunnen zien om een diagnose te stellen bij jezelf of bij iemand anders. Maar u kunt wel de huiduitslag zien die ze veroorzaken – deze wordt gekenmerkt door kleine rode bultjes en blaasjes (vaak beschreven als lijkend op puistjes, klik hier om te zien) met dunne lijntjes die rood, bruin of grijs kunnen zijn. Deze uitslag komt voor in de vliezen tussen je vingers, je polsen, de achterkant van je ellebogen en knieën, rond je middel en tepels, rond je voeten, en rond je geslachtsdelen en kont. Slechts een paar mijten kunnen een grote uitslag veroorzaken, waarbij slechts ongeveer 15 mijten de boosdoener zijn van een uitslag met honderden bultjes.
Hoe is het om ze te hebben?
Als je schurft hebt, heb je jeuk. Ik bedoel super jeukend, onophoudelijk jeukend, dagenlang jeukend. En je hebt een pukkelige uitslag.
Als dit bij jou gebeurt, maak je dan geen zorgen. Er zijn medicijnen. Je kunt ze oraal innemen of plaatselijk aanbrengen, en dan knap je helemaal op.
Hoe kun je jezelf beschermen tegen het krijgen?
Scabiësmijt wordt verspreid door huid-op-huidcontact (ze kunnen niet van persoon op persoon overspringen), dus je moet iemand aanraken die ze heeft. En het is eigenlijk een beetje moeilijk om het te krijgen – je hebt langdurig contact nodig, wat betekent dat je niet alleen even moet poetsen, maar echt lang moet aanraken. Net als met seks, vandaar dat schurft als SOA wordt gekenmerkt, maar ook met lange omhelzingen.
Molluscum Contagiosum
Molluscum contagiosum klinkt als een Harry Potter-spreuk, maar dat is het niet. Het is een huidziekte die wordt veroorzaakt door een virus, en het kan overal opduiken waar je huid hebt.
Hoe kun je zien of iemand het heeft?
Je kunt zien of iemand molluscum contagiosum heeft doordat hij kleine roze wasachtige bultjes op zijn huid zal hebben. Deze bultjes hebben meestal een super klein streepje in het midden. Ze zien er zo uit. Meestal krijgen mensen maar zo’n 10 of 20 van deze bultjes, maar als je een gecompromitteerd immuunsysteem hebt (zoals wanneer je met HIV leeft) kun je er meer dan 100 krijgen.
Als je denkt dat je dit virus hebt, ga dan met je huisarts praten. Zij kan de diagnose stellen – vaak door alleen naar de bultjes te kijken, maar in sommige gevallen kan ze er een stukje afschrapen om onder een microscoop te bekijken.
Wat is het om te hebben?
Als u molluscum contagiosum heeft, kan het zijn dat u alleen bultjes heeft, en verder geen symptomen (alsof dat nog niet genoeg is). Maar soms kunnen de bultjes jeuken of gevoelig aanvoelen.
Gelukkig kunnen de bultjes door uw arts worden verwijderd, hetzij met behulp van chemicaliën, hetzij door bevriezing, hetzij door elektrocutie. En nog beter, deze kleine dudes kan gaan weg op hun eigen. Het probleem met wachten tot ze vanzelf weggaan, is echter dat het een tijdje kan duren – gemiddeld twee jaar, om precies te zijn. Dus als dat lang klinkt, ga dan naar de dokter om je bultjes weg te laten zappen.
Hoe kun je jezelf beschermen tegen het krijgen ervan?
Molluscum contagiosum is, zoals de naam al doet vermoeden, super besmettelijk. Als in, het is echt makkelijk te krijgen. Het wordt soms gecategoriseerd als een SOA omdat je het kunt oplopen tijdens seksueel contact, maar het wordt vaker verspreid tijdens niet-seksueel huid-op-huidcontact. Je kunt het ook oplopen door besmette handdoeken en kleding aan te raken. En ja, yogamatten. Condooms kunnen je helpen beschermen tegen seksueel contact, maar als het condoom de bultjes niet bedekt, kun je ze toch oplopen. Als je wilt scharrelen met iemand die last heeft van molluscum contagiosum-zweertjes, kunnen ze de plekken met de zweertjes ook afdekken met een verband of kleding. Hoewel dit je niet 100 procent beschermt, vermindert het wel je risico om het te krijgen.
The Bottom Line
De harde realiteit is dat als je seksueel actief bent, of echt als je de lichamen van andere mensen aanraakt (dus, zoals de meesten van ons), er een grote kans is dat je in je leven ten minste een van deze SOA’s oploopt. Wat je met die kennis doet is aan jou. Je kunt je opkrullen tot een bal in een zorgvuldig getitreerde bubbel op jouw maat om er 100% zeker van te zijn dat er nooit ziektekiemen op je afkomen, nooit. Je kan zeggen F%$K IT, deze huidaandoeningen zijn zo slecht nog niet, en seks hebben met wie je maar wil. Of, je kan alles ertussenin doen. Het volledige scala is beschikbaar voor u, en u bent bevoegd om te veranderen hoe u ermee omgaat gedurende uw hele leven.
Of hoe u uw leven wilt leven, vergeet niet dat als iemand op uw pad komt die een van deze SOA’s heeft, ze zijn net als u. Ze hebben niets roekeloos gedaan om besmet te raken. Ze hebben gewoon hun leven geleefd zoals zij dat wilden en een zeer ondernemend virus of insect opgelopen dat zijn uiterste best doet om te overleven. Dus behandel ze vriendelijk, want het was waarschijnlijk niet gemakkelijk voor hen om u te vertellen over hun aandoening in de eerste plaats.
Wilt u meer van Bustle’s Seks en Relaties berichtgeving? Check onze nieuwe podcast, I Want It That Way, die duikt in de moeilijke en ronduit vieze delen van een relatie, en vind meer op onze Soundcloud-pagina.
Images: Reed Fish/Flickr; Giphy