Locatie, land en klimaat

Australië, het thuisland van de aboriginals, is het droogste en vlakste continent op aarde. Alleen de oostelijke zeekust en de noordelijke tropische wouden krijgen constante regenval. Honderden in taal en cultuur verschillende aboriginal stammen leven al meer dan 30.000 jaar in harmonie met deze barre omgeving.

Nadat de Europese kolonisten in 1788 arriveerden, stierven duizenden aboriginals aan ziektes; de kolonisten vermoordden systematisch vele anderen. Bij het eerste contact waren er meer dan 250.000 aboriginals in Australië. De slachtingen eindigden in 1920, toen er niet meer dan 60.000 overbleven. Sindsdien is de bevolking gegroeid, en in de volgende eeuw zullen misschien wel 30.000 mensen legitiem aanspraak maken op aboriginal afkomst.

Levenswijze

Aboriginals waren van oudsher nomaden. Mannen joegen op grotere dieren; vrouwen jagen op kleinere dieren en graven met stokken om eieren, wortels en larven te vinden. Vrouwen leverden tot 80 procent van de basisvoedingsmiddelen en verwerkten al het voedsel.

Heden ten dage zijn de aboriginals in de steden en op veel plaatsen op het platteland afhankelijk van winkels. De regering moedigt dit aan. Voor voorbeelden” naar aboriginal gemeenschappen om de deugden van een evenwichtig Europees dieet aan te prijzen. Maar aboriginal vrouwen kunnen zich vaak de ingrediënten niet veroorloven.

Aboriginal armoede komt deels voort uit lage lonen en gebrek aan banen. De werkloosheid is zes keer zo hoog als het landelijk gemiddelde, en het inkomen van de aboriginals is minder dan de helft van het gemiddelde. Toch hebben sommigen een niche gevonden in de Australische economie. Veel aboriginal mannen werken als “veehoeders” (cowboys). Aboriginals werken vooral in de gezondheidszorg, administratief werk, winkels en onderwijs.

Traditionele woningen variëren van de woestijn wiltia – ronde hutten gemaakt van takken – tot rots- en grotschuilplaatsen. In de twintigste eeuw heeft de regering veel van deze praktische, tijdelijke onderkomens vervangen door woningen in Europese stijl. Aboriginals protesteren vaak door de huizen te negeren en “humpies” te bouwen – aanleunwoningen met blikken daken

Culturele systemen

Religies Geloof en ritueel geven vorm aan het leven van de aboriginals, van het schilderen op de grond, in grotten en schors tot genezing en de viering van levensgebeurtenissen. Hoewel de godsdienst gescheiden is van mannen en vrouwen, voeren beide geslachten belangrijke rituelen uit, en zowel mannen als vrouwen zijn gerespecteerde kunstenaars en genezers.

Aboriginals geloven dat een groep godheden het universum in de droomtijd heeft geschapen. Deze heilige tijd omvat het moment van de schepping en is verweven met de proftane tijd waarin de mens leeft. Tijd, ruimte en de voorouderlijke goden zijn samengesmolten tot een constante aanwezigheid. Deze krachten heersen nog steeds vanuit de natuurlijke plaatsen die zij nu bewonen. Elke boom, rots en watermassa die een geest uit de droomtijd zou kunnen herbergen, is heilig. De aboriginals zijn dus zowel geestelijk als materieel met het land verbonden en streven ernaar om in harmonie met het land te leven.

De politieke systemen van de aboriginals variëren van continent tot continent, maar neigen ertoe de nadruk te leggen op het gezag van mannen die de status van oudsten in een gemeenschap hebben bereikt. Traditioneel namen raden van mannen de politieke beslissingen, maar complexe verwantschapssystemen creëerden checks and balances die de macht van de ouderen temperden en waardoor vrouwen invloed konden uitoefenen.

Aboriginal leven is geworteld in het land, en hun ideeën benadrukken rechten op grondgebieden die niet worden gezien als eigendom in westerse juridische zin. De Europese pogingen om hun land te confisqueren en de bewoners te vestigen waren dan ook catastrofaal. In 1976 probeerde de regering een aantal onrechtvaardigheden recht te zetten met de Aboriginal Land Rights Act, een ingewikkelde wet die aboriginals het recht geeft om bij een Land Rights Commission aan te kloppen voor eigendom van of toegang tot heilige gebieden. Jammer genoeg zijn de onderhandelingen beladen met misverstanden. De meeste beroepen bevredigen geen van beide partijen.

Geadviseerde lectuur

Bruce Chatwin, The Songlines, Viking, 1987.

W.H. Edwards, ed., Traditional Aboriginal Society. A Reader, Macmillan Co. of Australia, 1987.

Faye Gale, We are Bosses Ourselves: The Status and Role of Aboriginal Women Today, Humanities Press, 1983.

W.E.H. Stanner, White Man Got No Dreaming Essays, 1938-1973, Books Australia, 1979.

SUPPORT ORGANIZATIONS

Aboriginal and Torres Strait Islander Commission, Box 17, Woden, Act 2606 Australia.

Aboriginal Voorlopige Regering, 249 Elizabeth St, Hobart, Tasmania 7000 Australia.

Northern Land Council, Box 39843, Winnellie 0821 Australia.

Tangentyere Council, Inc, Box 8070, Alice Springs, NI 0871 Australia.

Current Problems

Het traditionele Aboriginal politieke proces wordt uitgehold door de opkomst van jongere leiders die misschien niet de oude manieren willen volgen en door de Australische bureaucratie, die vaak ongeduldig is met Aboriginal versies van participatieve democratie. Vooral Aboriginal vrouwen hebben te lijden onder de neiging van de Land Rights Commission om alleen mannen te sturen om claims te onderzoeken. Mannelijke ambtenaren gaan er vaak van uit dat alleen andere mannen voor een gemeenschap kunnen spreken, waardoor aboriginal vrouwen dubbel het zwijgen wordt opgelegd – als aboriginal en als vrouw.

Het Australische systeem frustreert veel aboriginals. Sommige rechtshandhavers zijn afwijzend of discrimineren openlijk wanneer aboriginals het slachtoffer zijn van een misdrijf. Driekwart van de vrouwen die door een aboriginal-medewerker van het Rape Crises Center in Adelaide werden ondervraagd, meldden dat verkrachting van aboriginal-vrouwen vaak voorkomt. De overlevenden van de verkrachtingen aarzelen om aangifte te doen bij de Australische politie, omdat ze die als racistisch en seksistisch beschouwen.

Substantiemisbruik en andere stress-gerelateerde ziekten komen veel voor. Armoede draagt bij tot massale ondervoeding, kindersterfte, overbevolking, het ontbreken van sanitaire voorzieningen en schoon water, en de snelle verspreiding van ziekten. Medische voorzieningen zijn vaak ver weg, en werken zelden samen met traditionele geneeswijzen.