Tot voor kort werd een patiënt met een abnormaal hoog prostaat-specifiek antigeengehalte (PSA) opgestuurd voor een biopsie om vast te stellen of hij prostaatkanker had. Deze biopsie wordt geleid door echografie, waarmee urologen twaalf monsters van de prostaat nemen in een poging kanker te vinden, ongeacht waar deze zich in de klier bevindt.
Als diagnostisch hulpmiddel voor prostaatkanker is echografie echter beperkt. De echografische beelden tonen de prostaatklier goed genoeg om de twaalf monsters te leiden, maar echografie toont vaak niet de kanker binnenin de prostaat. Als gevolg daarvan kan een biopsie agressieve prostaatkanker missen en in plaats daarvan indolente prostaatkanker ontdekken die niet hoeft te worden behandeld.
“Echografie vindt misschien niet de slechte kanker, en soms identificeert het kankers die beter met rust kunnen worden gelaten,” zegt Dr. Hiram Shaish, assistent-professor radiologie aan het Columbia University Irving Medical Center.
Nu krijgen mannen met hoge PSA-niveaus steeds vaker een gespecialiseerde test aangeboden die multiparametrische magnetische resonantiebeeldvorming (mpMRI) wordt genoemd. MpMRI biedt hoogwaardige beeldvorming die kanker in de prostaat zichtbaar kan maken, waarbij tumoren die behandeld moeten worden, worden onderscheiden van onbelangrijke tumoren die dat niet doen.
“Een hoogwaardige, goed geïnterpreteerde prostaat-MRI kan bij sommige patiënten een prostaatbiopsie helpen voorkomen,” zegt Dr. Shaish, verwijzend naar het feit dat laaggradige, niet-levensbedreigende tumoren vaak niet zichtbaar zijn op mpMRI. En wanneer kanker wordt gedetecteerd met deze scan, kunnen de mpMRI-beelden worden samengevoegd met de echografiebeelden tijdens een biopsie, waardoor verdachte laesies beter zichtbaar worden voor een nauwkeurigere detectie van potentieel levensbedreigende prostaatkanker.
Maar niet alle MRI-onderzoeken zijn gelijk, en patiënten zijn zich vaak niet bewust van de verschillen wanneer ze een onderzoek plannen. “De manier waarop het wordt gedaan en de manier waarop het wordt gelezen, maakt een enorm verschil,” zegt Dr. Shaish. “Het is erg belangrijk voor patiënten om hun MRI goed te laten uitvoeren en interpreteren.”
Gezien de verzekeringsbeperkingen rond dit kostbare onderzoek, hebben patiënten in principe één kans om het goed te krijgen.
De kwaliteit van het MRI-systeem is van cruciaal belang om de juiste diagnose te krijgen. Net zo belangrijk is de radioloog die de scan leest. “Er zijn veel radiologen die goede radiologen zijn,” zegt Dr. Shaish, “maar dat is niet hetzelfde als iemand die specifiek is opgeleid in prostaat-MRI en die honderden van deze onderzoeken heeft gelezen in een instelling waar onderzoeken van hoge kwaliteit worden uitgevoerd.”
Hoe kan een patiënt er zeker van zijn dat hij de scan krijgt die hij nodig heeft voor een juiste diagnose? Een paar vragen bij het maken van de afspraak zullen helpen bepalen of hij de kwaliteit krijgt die hij nodig heeft, zowel van het MRI-systeem als van de radioloog die de resultaten zal lezen:
Hoe oud is uw MRI-scanner?
Omdat de technologie zo snel verandert en prostaat-MRI een relatief nieuw type onderzoek is, zou een scanner idealiter minder dan tien jaar oud moeten zijn. Grotere, academische instellingen zijn meer geneigd om bijgewerkte scanners aan te schaffen en de software regelmatig bij te werken.
Wat is de sterkte van de MRI-scanner?
De veldsterkte van de MRI-magneet wordt gemeten in teslas, en systemen kunnen variëren tussen .5T en 3T. Een 3T-scanner zal de radioloog beelden van de hoogste kwaliteit verschaffen in het geval van de prostaatklier, die een zeer klein orgaan is. Beelden van een scanner met een zwakkere veldsterkte zouden tot een onnauwkeurige diagnose kunnen leiden. “Wij geven veel second opinions van scans die elders zijn gemaakt,” zegt Dr. Shaish. “Vaak is de kwaliteit niet hoog genoeg en kunnen we niet de diagnose stellen die de patiënt nodig heeft.”
Wordt de MRI gedaan met een endorectale spoel of een externe bekkenspoel?
Sommige radiologiepraktijken gebruiken een endorectale spoel – een sonde-achtig apparaat bedekt met latex – die in het rectum wordt ingebracht en helpt bij het leveren van hoogwaardige beelden van de prostaat. Met een nieuwer MRI-systeem van hoge kwaliteit zijn endorectale spoelen niet nodig en kan in plaats daarvan een externe bekkenspoel worden gebruikt, waardoor het ongemak voor de patiënt wordt weggenomen en de beelden van hoge kwaliteit blijven.
Heeft de radioloog die het onderzoek zal lezen een PI-RADS®-specifieke prostaat-MRI-opleiding gevolgd?
Het Prostate Imaging Reporting and Data System, of PI-RADS®, verwijst naar normen die door verschillende organisaties zijn ontwikkeld om de vroege diagnose en behandeling van prostaatkanker te verbeteren.
Prostaatkanker is de meest gediagnosticeerde vorm van kanker bij mannen, bij één op de negen mannen wordt de diagnose in hun leven gesteld. En hoewel veel gevallen geen behandeling vereisen, is het een belangrijke oorzaak van sterfte door kanker bij mannen, na longkanker. Het brede scala tussen kanker die geen behandeling behoeft en levensbedreigende prostaatkanker betekent dat een juiste diagnose de sleutel is tot het bepalen van de volgende stappen.