Entertainment Law

March 2009

By Jon M. Garon*

The Musician’s Law and Business Guide

De auteursrechtelijke regels bepalen een groot deel van de muziekbusiness en geven vorm aan de praktijken die de basis vormen voor opnames en tourneedeals. Washington begrijpt het belang van de muziekbusiness. Al meer dan een eeuw worden auteursrechtwetten aangenomen en gewijzigd om de muziekindustrie te ondersteunen en te beheren. Ondanks dit belang beschikken veel artiesten over zeer weinig informatie over het auteursrecht, of erger nog, vertrouwen op kennis over regels die de afgelopen kwart eeuw drastisch zijn veranderd. Deze column geeft een overzicht van essentiële auteursrechtelijke kwesties die elke muzikant zou moeten weten.

Voor een nieuw liedje of ander werk begint het auteursrecht op het moment van vastlegging – wanneer de muziek en tekst op papier zijn gezet, zijn opgenomen, of zijn opgeslagen op een computer. Het auteursrecht beschermt de muzikant zelfs als het lied nooit is geregistreerd bij het Copyright Office. Een kopie van het werk naar uzelf mailen biedt geen extra wettelijke bescherming en zal waarschijnlijk geen nuttig bewijs zijn om de datum vast te stellen waarop een lied werd geschreven.

Het auteursrecht op de compositie staat los van het auteursrecht op de geluidsopname. In het algemeen kan de geluidsopname worden beschouwd als de master – de opgenomen uitvoering van de compositie. Bij de registratie van een nieuw gepubliceerd lied, moet de musicus ervoor zorgen dat het auteursrecht op de compositie afzonderlijk van het auteursrecht op de geluidsopname wordt beschermd.

Hoewel registratie van gepubliceerde muziek of opnamen niet verplicht is, heeft het een aantal voordelen. Registratie van het auteursrecht geeft het recht om advocatenhonoraria en wettelijke schadevergoeding te vorderen. Registratie is vereist voordat een rechtszaak kan worden aangespannen om het auteursrecht af te dwingen.

Registratie is ook eenvoudig. Tot voor kort diende een muzikant een formulier-PA in bij het Copyright Office. Hoewel dit nog steeds mogelijk is, heeft het Copyright Office het formulier-PA van zijn website verwijderd (www.copyright.gov) om gebruikers aan te moedigen elektronisch in te dienen. Registratie moet gebeuren met het formulier-CO. Dit formulier wordt gebruikt voor zowel de compositie als de geluidsopname. De kosten voor indiening bedragen $35,00 voor elektronisch deponeren of $45,00 voor deponeren op papier. Het invullen op papier neemt bij het Copyright Office ook aanzienlijk meer tijd in beslag. Naast de registratie moeten ook twee exemplaren van de gepubliceerde compositie bij het Copyright Office worden gedeponeerd.

Er is weinig of geen waarde aan het registreren van een compositie totdat deze is gepubliceerd. Dit betekent meestal de verkoop of distributie van kopieën van het lied aan het publiek. Het plaatsen van een nieuwe opname of video op YouTube geldt als publicatie. Een live uitvoering van een liedje betekent niet dat het liedje wordt gepubliceerd.

Volgens de traditie van de industrie wordt het auteursrecht op de compositie beheerd door muziekuitgeverijen, terwijl de geluidsopnamen worden beheerd door de platenmaatschappijen. Muziekuitgeverijen kunnen van waarde zijn voor componisten omdat deze maatschappijen het gebruik van composities in hun catalogus willen bevorderen voor gebruik in films, televisie, reclame, ringtones en videospelletjes, naast bladmuziek en muziekboeken. In ruil voor deze diensten ontvangt de uitgever over het algemeen vijftig procent van de inkomsten uit de compositie. De uitgever beheert de verkoop van de compositie en regelt doorgaans alle registratie- en depotvereisten voor het auteursrecht.

Het auteursrecht blijft de compositie beschermen tot zeventig jaar na het leven van de auteur. Als de compositie is gemaakt door een bedrijf, zal de termijn vijfennegentig jaar zijn. Wanneer het lied gezamenlijk is gemaakt, zal de termijn van zeventig jaar lopen vanaf het overlijden van de laatst levende auteur. In de meeste gevallen is de auteur van een lied de individuele componist of het team van componist en tekstdichter. Maar er doen zich situaties voor waarin de leden van de band hebben afgesproken om als werknemers voor de band te werken als een vennootschap of een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. In dat geval creëren de bandleden het werk als een work-for-hire, en is de vennootschap/vennootschap de auteur. Er zijn een paar andere situaties waarin de componist gevraagd zal worden een werk-voor-huur overeenkomst te tekenen, maar in alle, behalve zeldzame, gevallen zouden musici zich tegen deze regelingen moeten verzetten.

Al meer dan een eeuw heeft het Congres erkend dat musici bijzonder kwetsbaar zijn in marktonderhandelingen over de rechten op hun muziek. Voor liedjes die na 1978 zijn geschreven, kan een auteurscontract 35 jaar na de datum van de overdracht of toekenning van het auteursrecht door de auteur worden opgezegd. Dit recht is niet beschikbaar voor een compositie die is gemaakt als een work-for-hire, dus de muzikanten moeten hun tweede kans om te profiteren van hun muziek beschermen door work-for-hire overdrachten te vermijden.

Cover songs weerspiegelen de beperkte exclusiviteit die het auteursrecht biedt. De oorspronkelijke eigenaar van het auteursrecht heeft het exclusieve recht om de eerste geluidsopname van een lied te publiceren of uit te brengen. Daarna hebben alle andere uitvoerende kunstenaars het recht om hun eigen versie van het lied uit te brengen.

Om een coverversie van een lied uit te brengen, moet een muzikant het verplichte of door de overheid vastgestelde tarief voor het gebruik van het lied betalen. Bekend als mechanische rechten, de betaling geeft de muzikant het recht om de muziek te gebruiken in zijn eigen geluidsopname of master. Coversongs kunnen worden uitgebracht op cd’s of digitale downloads. Het wettelijke recht om een coversong te maken strekt zich niet uit tot soundtracks van films, videospelletjes of andere audiovisuele werken. Voor deze vormen van gebruik moet een licentie worden verkregen van de houder van het auteursrecht.

Volgens de wet wordt de verplichte vergoeding via het Auteursrechtenbureau betaald aan de houders van het auteursrecht op de compositie. Momenteel is het tarief het hoogste van 9,1 cent per liedje of 1,75 cent per minuut speeltijd. Om het proces beter te stroomlijnen biedt een non-profitorganisatie, het Harry Fox Agency, een gebruiksvriendelijke website aan die een veel eenvoudiger licentiesysteem biedt dan licenties via het Copyright Office. Voor kleine oplagen van minder dan 2.500 cd’s of digitale downloads biedt Harry Fox een onlinedienst genaamd Songfile die het mogelijk maakt om gemakkelijk licenties te verlenen voor elk van de 2 miljoen liedjes in de Songfile database.

De versie van het liedje kan nogal verschillen van het originele liedje. Het kan worden gearrangeerd als dat nodig is voor de artiest, “maar de bewerking mag de basismelodie of het fundamentele karakter van het werk niet veranderen”. Belangrijker is dat de bewerker van een cover geen auteursrecht kan krijgen op de nieuwe versie zonder de uitdrukkelijke toestemming van de oorspronkelijke eigenaar van het auteursrecht.

In tegenstelling tot de mechanische royalty’s worden de royalty’s voor openbare uitvoering niet bepaald door een besluit van het congres. In plaats daarvan verlenen de drie organisaties voor uitvoeringsrechten – ASCAP, BMI en SESAC – licenties voor de plaatsen waar muziek in het openbaar wordt uitgevoerd. Openbare uitvoeringen omvatten live-optredens in openbare gelegenheden zoals bars, restaurants en auditoria, alsook uitvoeringen van vooraf opgenomen muziek op radio, televisie, internet en in openbare gelegenheden.

Voor een musicus levert het lidmaatschap van een uitvoerende rechtenorganisatie een inkomstenstroom op die gebaseerd zal zijn op de populariteit van de muziek. De door de vereniging voor uitvoeringsrechten verdiende inkomsten worden onder de leden verdeeld op basis van de verkoop van platen en airplay. Omdat het auteursrecht ook de rechten op openbare uitvoering van digitale geluidsopnamen beschermt, dient de organisatie SoundExchange om de vergoedingen voor openbare uitvoering te innen die verschuldigd zijn aan de houder van het auteursrecht op de digitale master – de platenmaatschappijen – op basis van een wettelijk licentietarief dat nog steeds het onderwerp is van grote controverse en voortdurende onderhandelingen.

Door de registratie bij het Copyright Office wanneer de werken worden gepubliceerd en door samen te werken met Harry Fox Agency en een uitvoerende rechtenmaatschappij, kan de componist de mogelijkheden om inkomsten uit de composities te maximaliseren. Platenlabels – met inbegrip van onafhankelijke labels – hebben de extra mogelijkheid om royalty’s te verdienen via de SoundExchange-collecties. Via deze verschillende organisaties kan een onafhankelijke artiest inkomsten verwerven uit alle bronnen die door de auteurswet zijn gecreëerd. Via deze organisaties en via de door het Congres toegekende beëindigingsrechten biedt de auteurswet vele instrumenten om de broodwinning van componisten en kunstenaars te verbeteren.

Jon M. Garon is advocaat bij het advocatenkantoor Gallagher, Callahan & Gartrell in Concord, NH, en is hoogleraar in de rechten aan de Hamline University School of Law.

Aanvullende artikelen van professor Garon zijn te vinden op www.lawbizbooks.com. Hij schrijft ook een blog, Entertainment and Entrepreneurship. Als u een onderwerp voor een toekomstige column wilt voorstellen, kunt u een e-mail sturen.

* Jon Garon is toegelaten in New Hampshire, Californië en Minnesota.