Achtergrond: Klinische ervaring en bestaand onderzoek ondersteunen sterk debridement als een noodzakelijk onderdeel van wondbedpreparatie wanneer slijm of eschar aanwezig is. Er zijn verschillende technieken beschikbaar, maar de indicaties voor elke techniek en hun doeltreffendheid zijn niet duidelijk vastgesteld. Er is weinig bewijsmateriaal om de clinicus te helpen bij de keuze van een veilige, effectieve debridementmethode voor de patiënt met een chronische wond.
Doelstellingen: We zochten naar bewijsmateriaal met betrekking tot de werkzaamheid van enzymatische debriderende middelen collagenase en papaïne-ureum bij het verwijderen van necrotisch weefsel uit het wondbed en de invloed ervan op de wondgenezing.
Zoekstrategie: Een systematische review van elektronische databases werd uitgevoerd met gebruikmaking van sleutelwoorden: (1) debridement, (2) enzymatisch debridement, (3) collagenasen, (4) papaïne, (5) ureum, en (6) papaïne-ureum. Alle prospectieve en retrospectieve studies die enzymatisch debridement met collagenase of papaïne-ureum (met en zonder chlorofylline) bij decubitus, beenulcera of brandwonden vergeleken, werden in de review opgenomen. Alle studies die voldeden aan de inclusiecriteria en waren gepubliceerd tussen januari 1960 en februari 2008 werden geïncludeerd.
Resultaten: Collagenase zalf is effectiever dan placebo (geïnactiveerde zalf of petrolatum zalf) voor het debridement van necrotisch weefsel van decubitus, beenulcera, en partieel-dikke brandwonden. Er zijn beperkte aanwijzingen dat een zalf op basis van papaïne-ureum necrotisch materiaal sneller uit decubitus verwijdert dan een zalf op basis van collagenase, maar de vooruitgang in de richting van wondgenezing lijkt onduidelijk te zijn. Beperkt bewijs suggereert dat behandeling van partieel-dikke brandwonden bij kinderen met collagenase zalf een even lange tijd nodig heeft als behandeling met chirurgische excisie en dat combinatiebehandeling de noodzaak van chirurgische excisie kan verminderen. Er is onvoldoende bewijs gevonden om vast te stellen of collagenasezalf necrotisch weefsel sneller of minder snel verwijdert uit beenulcera dan autolytisch debridement versterkt door een polyacrylaatverband.
Implicaties voor de praktijk: Enzymatische debridementmiddelen zijn een effectief alternatief voor het verwijderen van necrotisch materiaal uit decubitus, beenulcera en wonden van gedeeltelijke dikte. Ze kunnen worden gebruikt om zowel aanhangend slijm als eschar te verwijderen. Enzymatische middelen kunnen in bepaalde gevallen worden gebruikt als de primaire techniek voor debridement, vooral wanneer alternatieve methoden zoals chirurgisch of conservatief debridement van scherpe wonden (CSWD) niet haalbaar zijn vanwege bloedingsstoornissen of andere overwegingen. Veel clinici zullen enzymen kiezen wanneer CSWD geen optie is. Klinische ervaring wijst er sterk op dat gecombineerde therapie, zoals initieel chirurgisch debridement gevolgd door serieel debridement met een enzymatisch middel of enzymatisch debridement samen met seriële CSWD, effectief is voor veel patiënten met chronische, indolente of niet-genezende wonden.