Garry Kasparov, voluit Garri Kimovich Kasparov, oorspronkelijke naam Garri Weinstein of Harry Weinstein, (geboren 13 april 1963, Bakoe, Azerbeidzjan, U.S.S.R. ), in de Sovjet-Unie geboren schaakgrootmeester die in 1985 wereldkampioen schaken werd. Kasparov was de jongste wereldkampioen schaken (22 jaar oud) en de eerste wereldkampioen schaken die in een competitieve wedstrijd door een supercomputer werd verslagen.
Wie is Garry Kasparov?
Garry Kasparov is een in de Sovjet-Unie geboren schaakmeester die in 1985 wereldkampioen schaken werd. Kasparov was de jongste wereldkampioen schaken (hij was 22 jaar oud), en hij is ook bekend om zijn wedstrijden tegen een computer die bekend staat als Deep Blue in 1996 en 1997. In de 21e eeuw werd hij een uitgesproken criticus van de Russische president Vladimir Poetin.
Wat is Garry Kasparovs grootste zorg over de toekomst?
In een essay dat Garry Kasparov in 2018 schreef voor de Encyclopædia Britannica Anniversary Edition: 250 Years of Excellence, uitte hij minder zijn bezorgdheid over dystopische visies op kunstmatige intelligentie dan over politieke polarisatie en de opkomst van autoritarisme over de hele wereld: “Het politieke centrum wordt uitgehold, met extremistische standpunten die leiden tot backlash en whiplash.”
Kasparov werd geboren uit een Joodse vader en een Armeense moeder. Hij begon op 6-jarige leeftijd met schaken, was op 13-jarige leeftijd jeugdkampioen van de Sovjet-Unie en won zijn eerste internationale toernooi op 16-jarige leeftijd in 1979. Kasparov werd internationaal grootmeester in 1980. Van 1973 tot 1978 studeerde hij bij voormalig wereldkampioen Mikhail Botvinnik.
Kasparov daagde de regerend wereldkampioen Anatoly Karpov voor het eerst uit in een match in 1984-85, nadat hij de reeks eliminatiewedstrijden van de Fédération Internationale des Échecs (FIDE; de internationale schaakfederatie) had overleefd. Kasparov verloor vier van de eerste negen partijen, maar nam daarna een voorzichtige verdedigende houding aan en speelde een buitengewoon lange reeks remises met de kampioen. Toen Kasparov uiteindelijk drie partijen van de uitgeputte Karpov had gewonnen, stopte de FIDE de reeks na 48 partijen, een beslissing waartegen Kasparov protesteerde. In de herkansing in 1985 versloeg Kasparov Karpov nipt in 24 partijen en werd daarmee de jongste officiële kampioen in de geschiedenis van het spel.
In 1993 verlieten Kasparov en de Engelse grootmeester Nigel Short de FIDE en vormden een rivaliserende organisatie, de Professional Chess Association (PCA). Als reactie daarop ontnam de FIDE Kasparov de titel van wereldkampioen, maar hij versloeg Short nog datzelfde jaar en werd PCA-wereldkampioen. In 1995 verdedigde hij zijn PCA-titel met succes tegen Viswanathan Anand uit India; de PCA werd in 1996 ontbonden.
In 1996 versloeg Kasparov een krachtige, door IBM op maat gemaakte schaakcomputer, bekend onder de naam Deep Blue, in een wedstrijd die wereldwijd de aandacht trok. Kasparov en het team van Deep Blue-programmeurs spraken af om in 1997 een revanchewedstrijd te houden. De intelligentie van Deep Blue werd verbeterd, en de machine zegevierde. Kasparov gaf na 19 zetten op in de laatste partij van de zes partijen, waardoor Deep Blue won. In 2000 verloor Kasparov een kampioenswedstrijd van 16 partijen van Vladimir Kramnik uit Rusland.
Adam Nadel/AP Images
Kasparov trok zich in 2005 terug uit het wedstrijdschaak, maar niet uit zijn betrokkenheid bij het schaken. Hij produceerde een veelgeprezen serie boeken, Kasparov on My Great Predecessors (2003-06), waarin alle wereldkampioenen schaken van Wilhelm Steinitz tot Karpov aan bod kwamen, evenals vele andere grote spelers. In Deep Thinking: Where Machine Intelligence Ends and Human Creativity Begins (2017), gaf Kasparov details over zijn match met Deep Blue in 1997, terwijl hij de technologische vooruitgang prees. Na zijn pensionering bleef Kasparov deelnemen aan tentoonstellingswedstrijden en bleef hij andere spelers coachen die nog actief waren in het wedstrijdschaak.
AceKindred
Kasparov bleef ook in de publieke belangstelling met zijn besluit in 2005 om een politieke organisatie op te richten, het Verenigd Burgerfront, om zich te verzetten tegen de Russische president Vladimir Poetin. In 2006 was Kasparov een van de drijvende krachten achter een brede coalitie van politieke partijen die het Andere Rusland vormden, een groep die slechts één doel voor ogen had: Poetin van de macht verdrijven. In 2007, na verschillende door de coalitie georganiseerde protestmarsen waarbij Kasparov en andere deelnemers werden gearresteerd, koos het Andere Rusland Kasparov als kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2008, maar slaagde er niet in hem binnen de termijn te nomineren. Hij bleef een uitgesproken criticus van Poetin, en in 2015 publiceerde hij Winter Is Coming: Why Vladimir Putin and the Enemies of the Free World Must Be Stop. Kasparov was vanaf 1991 ook contributing editor voor The Wall Street Journal. Hij werd Kroatisch staatsburger in 2014.