Het verschil tussen existentialisme, nihilisme en absurdisme

Eeuwenlang zijn er mensen geweest die geloven dat er geen intrinsieke betekenis is in het universum. Hier zal ik een samenvatting geven van de drie belangrijkste takken van dit geloof, en hoe elk van hen voorstelt met de situatie om te gaan.

Hoe het absurdisme in het dagelijks leven wordt toegepast

  1. Existentialisme is het geloof dat men door een combinatie van bewustzijn, vrije wil en persoonlijke verantwoordelijkheid een eigen betekenis kan construeren in een wereld die intrinsiek geen eigen betekenis heeft.
  2. Nihilisme is de overtuiging dat er niet alleen geen intrinsieke betekenis is in het universum, maar dat het zinloos is om te proberen onze eigen betekenis te construeren als vervanging.
  3. Absurdisme is de overtuiging dat een zoektocht naar betekenis inherent in strijd is met het feitelijke gebrek aan betekenis, maar dat men dit zowel moet accepteren als er tegelijkertijd tegen in opstand moet komen door te omarmen wat het leven te bieden heeft.

Intrinsiek tegenover geschapen.

Voor degenen die tot de aanvaarding komen dat het leven zonder intrinsieke betekenis is, zijn er drie hoofdmanieren om te reageren.

  • Filosofische Zelfmoord, zoals het volledig omarmen van een religie of een spiritualiteitskader- omdat men gelooft dat het te triest is of moeilijk om zonder verder te leven
  • Fysieke Zelfmoord, omdat het leven uiteindelijk zinloos is en daarom ofwel te saai of te pijnlijk om door te gaan
  • Acceptatie, wat betekent doorgaan ondanks de wetenschap dat ultieme betekenis niet mogelijk is

Ik beschouw Camus’ Absurdisme als het meest bevredigende antwoord, omdat het de derde optie van aanvaarding neemt en van daaruit verder werkt.

De absurdistische paradox van de vrije wil

Aanvaarding van een godsdienst of een soort vage “spiritualiteit” – als iemand die de waarheid van intrinsieke zinloosheid heeft aanvaard – komt neer op ofwel intellectuele luiheid, emotionele zwakte, of een combinatie daarvan. Het is zeggen dat de waarheid te moeilijk is om te consumeren en te aanvaarden, en dat je ervoor gekozen hebt iets onwaars te geloven omdat dat gemakkelijker is.

Zelfmoord plegen is je rug toekeren aan de schoonheid die het leven te bieden heeft, wat naar mijn gevoel alleen in extreme gevallen onderzocht zou moeten worden.

Echt geloven in iets waarvan je weet dat het niet waar is, is een zwakke positie, maar het lijkt vaak identiek aan Absurdisme, wat het niet is.

Het verschil tussen Nihilisme, Pessimisme, en Scepticisme

Camus’ Absurdisme gaat over het werken binnen onze menselijke beperkingen, maar zonder ons respect voor onszelf of de waarheid op te geven. Absurdisten adopteren of construeren vaak een geloofsstructuur die een dagelijks respijt biedt voor de verpletterende onmogelijkheid van ware betekenis. Zulke constructies stellen ons in staat onze door evolutie doordrenkte hersenen te misleiden om betekenis uit het universum te halen, terwijl we nooit vergeten dat het systeem zelf een truc is.

Misschien is de drang van Hipsters om geobsedeerd te zijn door kleinigheden een vorm van Absurdisme.

Dit besef is het verschil tussen rebellie en overgave.

Een constructie kan bestaand of nieuw zijn, en ofwel gestructureerd ofwel amorf.

Een persoon die zich heeft overgegeven zal zeggen dat hij volledig in zijn constructie gelooft, en dat deze de ware betekenis in het universum verschaft, terwijl iemand die zich niet heeft overgegeven kan zeggen dat hij om praktische redenen een stellage heeft aangenomen, maar dat hij weet dat deze kunstmatig is.

De barrière is delicaat tussen het omarmen van een geloofsstructuur omdat niet doen te leeg of te pijnlijk is, en het alleen doen voor praktische doeleinden terwijl hij nog steeds weet dat deze onwaar is. Velen beginnen als het een of het ander en migreren dan, of bestaan van dag tot dag als het een en worden het ander als ze onder druk worden gezet.

Voorbeelden van overgave vs. rebellie

  • De ware gelovigen in de heersende religies hebben ofwel nooit geloofd dat de wereld geen inherente betekenis heeft, of ze kozen ervoor om er niet meer in te geloven omdat het te leeg en te verdrietig was. Je kunt niet echt weten wat iemand is zonder een diepgaand gesprek en aanzienlijke eerlijkheid van zijn kant.
  • Veel religieuze mensen worden op latere leeftijd atheïst, maar besluiten na veel introspectie om losjes verbonden te blijven aan het geloof en de gemeenschap vanwege de sociale en op zingeving gebaseerde voordelen. Velen in deze situatie zijn niet helemaal zeker van dag tot dag hoeveel ze werkelijk geloven versus hoeveel ze doen alsof om praktische redenen.
  • Omgekeerd zien veel mensen die zonder godsdienst zijn opgevoed, later in hun leven dat al hun gelukkige vrienden een gezin en een sterk geloof hebben, en besluiten ze godsdienst aan te nemen om de voordelen daarvan te verwerven. Op dezelfde manier weten ze op een gegeven moment misschien niet hoeveel van hun deelname echt is versus seculier.

Het bepalende kenmerk van Absurdisme/Rebellie is volgens mij het handhaven van extreme helderheid tussen het zoeken naar de voordelen van geloof in intrinsieke betekenis, terwijl men weet dat het onmogelijk is. Zo iemand kan naar de kerk gaan met de familie en mentaal bidden op een soort seculiere maar semi-spirituele manier, terwijl hij tegelijkertijd weet (maar er niet actief aan denkt) dat niemand luistert.

Als mensen is het vrijwel onmogelijk om in beide modi tegelijk te bestaan. We hebben ofwel vertrouwen in een systeem, een structuur of een persoon, of we deconstrueren dat ding in zijn onderdelen en zien de gebreken, beperkingen, en -misschien – dat het onwaar is. Transparantie verwijdert magie. En helaas zijn onze hersenen het gelukkigst als de magie intact is.

Samenvatting

  • De religieuzen geloven dat betekenis in het universum is gelegd door een opperwezen, dat deze kennis voor ons beschikbaar is via een of meer teksten, en dat het onze verantwoordelijkheid is om erover te gaan leren.
  • Existentialisten kunnen het er al dan niet mee eens zijn dat religies spreken van echte/ontdekbare betekenis, maar zij geloven dat mensen hun eigen betekenis kunnen maken die niet minder echt zou zijn dan wat religie biedt.
  • Nihilisten geloven/weten niet alleen dat religie vals is – d.w.z, dat er geen ingebouwde betekenis in het universum is die wacht om ontdekt te worden – maar dat elke betekenis die we voor onszelf proberen op te bouwen ook niet “echt” zal zijn. Het zal gewoon een constructie van onze eigen geest zijn waarvan we doen alsof ze de zwaarte heeft van religieuze betekenis.
  • Absurdisme is de eenmaker: het aanvaardt dat we het best schijnen te functioneren met een soort religieus geloof in ons leven, maar dat de wetenschap heeft aangetoond dat de nihilisten gelijk hebben over zowel geopenbaarde betekenis als geconstrueerde betekenis. Als gevolg daarvan kiezen velen ervoor om sommige delen van een betekenisstructuur – geleend of geconstrueerd – te gebruiken om de menselijke voordelen ervan te verkrijgen, maar zonder zo ver te gaan dat ze gaan geloven dat het waar is.

Weten waar men staat tussen – of misschien buiten – deze opties is een cruciaal onderdeel van zelfbegrip.

Noten

  1. Ik ben me er terdege van bewust dat men over elk van deze definities hele boeken kan schrijven, en dat mensen dat ook gedaan hebben. Het doel van deze oefening is niet om diep in elk van hen te duiken, maar om in plaats daarvan zo zuiver mogelijk samen te vatten hoe ze reageren op een gebrek aan intrinsieke betekenis.
  2. Nihilisten zijn geen Absurdisten omdat ze niet vechten voor een betekenis waarvan ze weten dat ze die nooit kan krijgen. Ze gaan gewoon door het leven zonder betekenis.
  3. De keuze om te rebelleren is specifiek Camus’ reactie op de situatie, maar omdat hij geassocieerd wordt met de term neem ik het hier op in de definitie.
  4. Het voorgewende gebruik van een valse stellage is mijn interpretatie van Absurdisme, omdat ik niet zeker weet of het gebruik van een bewust vals systeem op deze manier zou worden goedgekeurd door Sarte of Camus. Voor mij vertegenwoordigt het nog steeds rebellie omdat we nog steeds de geneugten van het leven krijgen (en het hebben van een structuur maakt daar deel van uit), terwijl we nooit ons intellect opgeven dat weet dat het vals is.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.