2:09 PMToen ik voor het eerst de nu beruchte H&M-advertentie zag van een mooi zwart kind met een hoodie met de tekst “The Coolest Monkey in the Jungle”, was mijn eerste reactie woede. Hier zijn we dan, bijna twee volle decennia in de 21e eeuw, en we zien nog steeds beelden die zwarte mensen gelijkstellen aan apen, een lelijke trope die al honderden jaren bestaat. Mijn woede werd echter snel gevolgd door een diepe vermoeidheid. Ik moest denken aan de woorden van Toni Morrison toen zij het racisme aan de orde stelde tijdens een lezing over ras en politiek in 1975:

“nu de functie, de zeer ernstige functie van racisme, die is afleiding. Het weerhoudt je ervan je werk te doen. Het zorgt ervoor dat je steeds weer opnieuw moet uitleggen waarom je bestaat. Iemand zegt dat je geen taal hebt en dus ben je 20 jaar bezig om te bewijzen dat je die wel hebt. Iemand zegt dat je hoofd niet goed gevormd is, dus laat je wetenschappers werken aan het feit dat het wel zo is. Iemand zegt dat je geen kunst hebt, dus je haalt dat naar boven. Iemand zegt dat jullie geen koninkrijken hebben en dus rakelen jullie dat op. Dat is allemaal niet nodig.”

Racisme, en in het bijzonder anti-zwartheid, manifesteert zich op ontelbare lelijke manieren. We lijken in een eindeloze cyclus te zitten van:

• Persoon/bedrijf zegt/doet iets afschuwelijks beledigends
• biedt een halfbakken verontschuldiging
• Wacht tot de verontwaardiging is weggeëbd
• En dan begint het weer opnieuw.

H&M heeft vandaag een verontschuldiging aangeboden: “Wij bieden onze oprechte excuses aan voor deze afbeelding. Het is nu verwijderd van alle online kanalen en het product zal niet te koop zijn in de Verenigde Staten.” Helaas is het niet het eerste bedrijf dat afbeeldingen met racistische connotaties uitbrengt en het zal ook niet het laatste zijn. Nivea publiceerde onlangs een advertentie waarin stond, ik maak geen grapje, “Wit is puurheid” en trok het terug nadat blanke supremacisten het beeld begonnen te delen als een verzamelroep. Dove kwam een paar maanden geleden onder vuur te liggen voor een advertentie waarin een zwarte vrouw een bruin hemd uittrekt en daaronder een blanke vrouw laat zien, alsof zwartheid iets smerigs is dat moet worden afgeschrobd. En wie zou de recente blunder van Pepsi kunnen vergeten waarin de protesten van de afgelopen jaren tegen politiegeweld, voornamelijk geleid door zwarte vrouwen, werden behandeld als een zorgeloze dag op Coachella?

Wat dit allemaal zo verraderlijk maakt voor mij, als iemand die beelden analyseert voor de kost, is de kennis van de blijvende impact die beelden kunnen hebben op de psyche van mensen die ze consumeren. Ondanks de aangeboden verontschuldigingen en het aandringen door deze bedrijven hoezeer zij geloven in diversiteit en inclusie, zijn de beelden daar en is de schade aangericht. En wat ik ook heel goed weet, is hoeveel energie en tijd er wordt verspild aan het bestrijden van dit soort berichtgeving. Wat gaat er verloren als we, in plaats van die energie op onszelf te richten, op elkaar te verheffen en op te tillen, in plaats daarvan verzanden in een strijd tegen het soort berichtgeving dat ons vertelt dat we niet menselijk zijn.

Denk ik dat iedereen bij H&M een racist is? Nou, dat is moeilijk te zeggen. Maar wat ik je kan vertellen, als iemand die vaak de enige zwarte vrouw is geweest in een kamer vol besluitvormers, is dat er waarschijnlijk niet genoeg gekleurde mensen in hun hiërarchie zitten. Er zijn niet genoeg mensen in de kamer die het slachtoffer zijn geweest van ongevoelige opmerkingen over hun ras of etnische afstamming. Er zijn niet genoeg mensen in de zaal die hebben geloofd dat zij hun menselijkheid keer op keer moesten bewijzen. Er zijn niet genoeg mensen in de zaal die niet het voorrecht hebben om onwetendheid te veinzen over racistische sentimenten die al generaties lang bestaan.