Wanneer de eerste tandjes van uw baby doorkomen, is een van de laatste dingen die u verwacht dat hij er een zal beschadigen of verliezen, of dat er tandbederf zal optreden. Toch is het niet ongewoon dat baby’s en peuters hun tanden beschadigen als ze rondstrompelen om hun draai te vinden, of dat er een gaatje ontstaat in een van die parelwitte tanden. Bekijk deze tips voor het omgaan met veel voorkomende tandproblemen en verwondingen.

Wat te doen als een melktand wordt uitgeslagen

Bijna een derde van alle peuters krijgt te maken met een tandverwonding, meestal tussen 18 en 40 maanden. Wat moet u doen als uw kind een tand uitslaat?

• Probeer het bloeden te stelpen. Oefen stevige, constante druk uit op het gaatje.

• Als het bloeden niet stopt, zoek dan medische hulp. Na 10 minuten zou het bloeden moeten stoppen. Zo niet, ga dan naar de tandarts of naar de eerste hulp.

• Overweeg het geven van pijnstilling. Vraag uw arts of u uw kind iets moet geven om de pijn te verlichten.

• Bel de tandarts. De tandarts kan advies geven over de beste handelwijze als een tand volledig is doorgeslagen.

  • Babytanden. De tandarts kan besluiten dat het beter is om een melktand niet opnieuw te implanteren, omdat deze procedure de groei van de blijvende tand die volgt kan beïnvloeden. U moet nog steeds met uw kind naar de tandarts om eventuele schade te laten beoordelen.

  • Permanente tanden. Een blijvende (volwassen) tand kan binnen twee uur na de verwonding opnieuw worden geïmplanteerd. (Uw kind krijgt vanaf ongeveer de leeftijd van 6 of 7 jaar blijvende tanden.) In dit geval is het belangrijk om onmiddellijk actie te ondernemen en snel naar de tandarts te gaan.

• Houd de tand vochtig of plaats hem terug in zijn kom. Pak de tand vast bij de bovenkant of het kroongedeelte, niet bij de wortel – en laat hem (zonder hem schoon te maken) in melk vallen. De American Dental Association raadt ouders aan te proberen een blijvende tand terug in de tandkas te plaatsen zonder de wortel aan te raken. Als u dat kunt doen, laat uw kind dan op een gaasje bijten terwijl u afspraken maakt met de tandarts. Als u de tand niet veilig terug kunt krijgen, moet u de tand onmiddellijk met melk naar de tandarts brengen.

• Kalm blijven. Als uw kind een tand beschadigt of uitslaat, is het moeilijk om niet in paniek te raken. Maar probeer kalm te blijven om hem niet verder van streek te maken. De mond heeft een goede bloedtoevoer, daarom ziet het er vaak erger uit dan het is. Het goede nieuws is dat de mond ook snel geneest.

Hoe te handelen bij een gedeeltelijke breuk, splinter of barst

Babytanden zijn gemakkelijker te beschadigen dan volwassen tanden, omdat de kroon (het deel van de tand dat zichtbaar is) veel langer is dan de wortel, waardoor deze eerste tanden instabieler zijn dan volwassen tanden. Het is dus niet ongewoon dat uw baby of peuter een tand gedeeltelijk breekt, afbreekt of kraakt. Ongeacht de aard van de schade is het verstandig een afspraak te maken bij de tandarts voor controle.

Neem meteen contact op met de tandarts als:

• de tand gedeeltelijk uit het tandvlees is.

• er een breuklijn langs de tand loopt.

• Er steekt een klodder roodachtig vlees (de tandpulpa) uit.

• Uw kind lijkt onnodig van streek.

plan de volgende dag een bezoek aan de tandarts als:

• Een tand is gebarsten. Spoel na het incident de mond van uw kind met warm water en leg koude kompressen op het gezicht van uw kind om een eventuele zwelling onder controle te houden.

• Een tand is afgebroken.

• Als een tand of kies in het tandvlees is gedrukt (ingedrongen), maar niet is afgebroken of bloedt.

• Als de tand of kies slechts een beetje is opgeschoven, zal uw kind de tand of kies waarschijnlijk met zijn tong terug op zijn plaats duwen. Als de melktand echter wiebelig is, kan de tandarts besluiten om de tand te trekken, zodat deze geen verstikkingsgevaar wordt.

Na een tandheelkundig trauma kunnen melktanden gedurende enkele weken van kleur veranderen. Dit betekent dat het binnenste van de tand is afgestorven en dat de tand moet worden getrokken.

Aanslag op tandvlees, lippen of tong

Een ongelukje waarbij het tandvlees, de lip of de tong bloedt, kan een hele schok zijn, maar dit is wat u kunt doen:

• Als het tandvlees of de lippen zijn doorgesneden of gekneusd.

1. Koude druk uitoefenen met een zakje ijs of een nat gaasje tot het bloeden stopt.

2. Bied veel knuffels en misschien een spelletje kiekeboe om de pijn te verzachten en uw kind af te leiden.

3. Uw baby hoeft waarschijnlijk niet naar het gebit te laten kijken als hij geen pijn heeft en er geen bloedingen of ernstige tandvleesbeschadigingen zijn.

4. Als de snee groter is dan 2,5 cm of over de liprand gaat, moet u met uw baby naar de dokter gaan om te kijken of alles goed geneest.

• Als er in de tong is gesneden. Raak niet in paniek als u veel bloed ziet – de tong heeft een uitstekende bloedtoevoer en hoewel de tong nogal een show opvoert, geneest hij meestal vanzelf. Ga naar de huisarts of de eerste hulp als het bloeden niet stopt.

Babytandbederf

Sommige ouders denken dat tandbederf of gaatjes in melktanden niet erg zijn, omdat melktanden later worden vervangen door volwassen tanden. Een rotte melktand kan echter leiden tot pijn en infectie, en ernstig rotte melktanden moeten soms worden verwijderd. Tandbederf kan ook de gezonde groei van de toekomstige volwassen tanden belemmeren. Hier volgen enkele manieren om tandbederf bij baby’s te voorkomen:

• Geef uw kleintje geen gezoete dranken, zoals sap, frisdrank of suikerwater.

• Doop de fopspeen van uw baby nooit in suiker of siroop, want dat kan leiden tot gaatjes in de voortanden.

• Als uw baby uit een fles drinkt, doe dan alleen flesvoeding, moedermelk of melk in de fles en laat uw baby de fles leeg drinken voor het slapengaan of de middagdutjes om het zuigfles-syndroom (ook wel bekend als zuigflesrot) te voorkomen.

• Natuurlijke suikers in melk of flesvoeding kunnen ook tandbederf veroorzaken, dus vergeet niet om de melktandjes van uw kind twee keer per dag grondig te poetsen.

Het goede nieuws is dat het nooit te laat is om te beginnen met een goede tandhygiëne om tandbederf bij baby’s te helpen voorkomen. Als u merkt dat een melktand begint te rotten, ga dan naar de tandarts voor persoonlijk advies.

Hoe zorgt u voor het mondwelzijn van uw kind

Er zijn een paar dingen die u kunt doen om het parelwit van uw baby te beschermen:

• Schoon het tandvlees en de tanden van uw baby: Nog voordat de melktanden doorkomen, kunt u al werken aan de tandhygiëne. Vanaf het allereerste begin kunt u het tandvlees van uw baby afvegen met een zacht gaasje of een natte doek. Als u heel nauwgezet wilt zijn, kunt u dit na elke voeding doen. Als de tandjes doorkomen, kunt u ’s ochtends en ’s avonds de tanden, de tong en het tandvlees van uw kleintje zachtjes poetsen met een borstel met zachte haren. Lees een aantal veelgestelde vragen over het thuis verzorgen van de mondhygiëne van uw baby.

• Het doorkomen van de tandjes: Uw baby kan zich ongemakkelijk voelen tijdens het doorkomen van de tandjes als deze door het tandvlees proberen te komen. Lees meer over het herkennen van de tekenen van tandjes krijgen en over kalmerende remedies.

• Bezoek de tandarts vroeg en vaak: Het is een goed idee om een tandartsafspraak te maken voordat uw baby echt doorkomt. Het eerste bezoek aan de tandarts moet plaatsvinden tegen de eerste verjaardag – rond de tijd dat u uw baby meeneemt op de algemene 1-jaarlijkse controle. Plan daarna tweemaal per jaar een tandartscontrole.

• Doe aan strategische babyproofing: Neem de tijd om uw huis babyveilig te maken, zoals het afdekken van scherpe hoeken met hoekbeschermers, het opbergen van vloerkleden waarover uw kind kan struikelen en het plaatsen van babyhekjes bovenaan en onderaan de trap. U kunt ook speelmatten neerleggen op harde vloeren als extra voorzorgsmaatregel.

• Voorkom tandbederf: Help rotte melktanden te voorkomen door uw kleintje water te geven in plaats van suikerhoudende dranken en door suikerhoudende voedingsmiddelen te vermijden, vooral tussen de maaltijden door.

• Verzorg eventuele beschadigde melktanden: Ga naar de tandarts voor een controle als een van de melktanden beschadigd is. Een trauma aan de melktanden kan namelijk schadelijk zijn voor de blijvende tanden die zich onder het tandvlees ontwikkelen, waardoor hun ontwikkeling mogelijk wordt vertraagd. De tandarts kan ook schade uitsluiten die voor het ongetrainde oog niet zichtbaar is, zoals zenuwschade.

De zorg voor de melktanden van uw kind maakt deel uit van de dagelijkse routine, en deze gewoonten zullen uw kind helpen een mooie, gezonde glimlach te krijgen die een leven lang meegaat. Maar we weten allemaal dat ongelukjes kunnen gebeuren. Als uw kind een van die tandjes bezeert, kunt u hier zien wat u moet doen: