Het is een grijze, vochtige dinsdagochtend. Onglamoureus. Van binnen voel je een verplichting om je dag te beginnen.

Het is een impuls uit angst. U wilt eigenlijk niet bewegen, maar er moeten dingen gebeuren. De rekeningen betalen zichzelf niet. Een pijnscheut herinnert u aan uw huidige relatieprobleem. Het leven lijkt vol praktische problemen te zitten die je aandacht opeisen. Eigenlijk wil je gewoon dat deze dag voorbij is en dat je met rust gelaten wordt.
Wat is het doel van al deze strijd, denkt u bij uzelf? Wat heeft het voor zin? Waarom lijkt mijn leven geen andere zin te hebben dan het oplossen van een eindeloze lijst problemen?

Het is moeilijk tegen dit perspectief in te gaan. De problemen van het leven lijken zeker oneindig en meedogenloos te zijn. We zijn van jongs af aan geconditioneerd om constant problemen op te lossen. Om het goud aan het eind van de regenboog na te jagen en te bereiken. Dat is natuurlijk de eeuwige, ongrijpbare zekerheid, liefde en comfort waarnaar we zo verlangen. Maar zelfs als we het bereiken, wat houden we er dan aan over? Wat hebben we bereikt als we alleen maar problemen hebben verwijderd?

Hier, ik ga niet proberen u te overtuigen dat uw wereldse doelen, in feite, belangrijk zijn. Ik ga u niet motiveren of u ervan proberen te overtuigen dat u moet blijven proberen, doorzetten… worstelen. Ik ga niet zeggen dat het krijgen van de promotie, de nieuwe auto, de nieuwe relatie zal een gevoel van doel of betekenis te brengen. Want, de waarheid is, dat zal niet gebeuren. De positieve gevoelens die uit zo’n prestatie voortkomen zijn altijd van korte duur, als ze al komen.

Waar ik het echter over ga hebben, is hoe je deze waarheid herkent en hoe je je er niet door laat meezuigen in een put van depressie en nihilisme.

Als het leven (de prestatie-impuls voor wereldse verworvenheden) geen betekenis heeft, waar kunnen we dan naar betekenis zoeken? Wel, we kunnen beginnen met de waarheid te omhelzen. Wat als we, in plaats van dit feit te verafschuwen, het omhelzen? Met omhelzen bedoel ik dat we niet toestaan dat het ons verteert met verlamming of bitterheid.
Als een persoon die de zinloosheid van werelds streven inziet, wat is dan uw rol? Wat dacht je hiervan: je wordt een voorbeeld voor anderen. Je begint een gevoel van vrede en begrip te brengen aan de mensen die je tegenkomt. Je erkent dat ze misschien nog steeds in illusies streven (zoals jij het ziet). Je kunt fungeren als een toevluchtsoord, een steun, voor de mensen in je leven die verstrikt zijn geraakt in de angstval.

Dit is niet alleen een potentieel doel voor het leven, het is een ongelooflijk doel. Hoeveel mensen kennen we niet die zo zijn? Hoeveel mensen ontmoeten wij in de wereld die ons eraan herinneren dat alles in orde is en dat er niets te vrezen is, te bereiken, te bewijzen, te volbrengen? Hoeveel mensen herinneren ons eraan het leven te zien als een spel, dat gespeeld moet worden, dat niet al te serieus moet worden genomen? Jij kunt als deze persoon optreden in het leven van de mensen die je aanraakt. Je kunt een oase in de woestijn worden voor de mensen die je ontmoet en beïnvloedt. De wereld is wanhopig op zoek naar mensen die deze energie aan anderen geven.
Het leven heeft misschien niet het doel dat wij eraan hebben toegekend, maar misschien heeft het toch een doel.

Het leven leiden in het besef dat niets (werelds) ertoe doet, betekent niet dat we alles inpakken, monnik worden en de rest van ons leven op een bergtop mediteren. De reden hiervoor is dat we, door weg te lopen van het leven (het gewone, vaak mondaine leven dat we kennen), bevestigen dat het echt is en dat we eraan moeten ontsnappen. We blijven. We leven erin. We voldoen aan de verantwoordelijkheden die anderen van ons verwachten. Doen we dat niet, dan neemt de angst toe voor hen die geloven dat ze op ons vertrouwen (niet de functie van hen die anderen van hun angst willen bevrijden).

Hoewel, om dit doel te leven als een voorbeeld voor anderen, is het onze voornaamste taak om zelf los te komen en te blijven van de wereld van angst. Dat is hoe we werkelijk nuttig worden in onze rol. Dit is hoe het voorbeeld werkelijk wordt gegeven. Niet door woorden of filosofie, maar in hoe wij reageren op de onvermijdelijke ups en downs van het dagelijks leven.

Ik pleit overigens niet voor een stoïcijnse, emotioneel losgeslagen aanpak. Ontsnappen aan de angstval brengt een veelheid van emoties met zich mee. De kern ervan is echter een onderliggend gevoel van vrede. Hier worden zelfs zogenaamde ‘negatieve’ emoties met mededogen en begrip tegemoet getreden. Ze worden nooit onderdrukt of ontkend. Een centraal element van het leven op deze manier is humor. We glimlachen een beetje meer, misschien stilletjes en tegen onszelf. We vergeven onszelf, niet door somberheid, maar door te lachen.

U kunt het gevoel hebben dat het omarmen van het feit dat het leven (het wereldse streven) geen doel heeft, u doelloos en richtingloos zal maken. Dit is echter nooit het geval. Door onthechting worden we emotioneel bevrijd. Maar je zult altijd in de wereld handelen. Er zullen altijd activiteiten in je leven plaatsvinden. Maar door de zinloosheid van strijd te omhelzen, zijn we vrijer dan ooit om ons met passie en enthousiasme te bewegen. De taken van het leven worden gezien als spelletjes die gespeeld moeten worden in plaats van obstakels die overwonnen moeten worden. Als er niets te winnen valt, valt er ook niets te verliezen.

Om als voorbeeld voor anderen te dienen (een noodzakelijk doel in de wereld) moeten wij ons in de eerste plaats richten op onze eigen reacties en gehechtheden. Kunnen we beginnen de dingen meer los te laten? Kunnen we de behoefte om ‘gelijk’ te hebben wat meer laten varen? Kunnen we mensen wat meer accepteren zoals ze zijn? Kunnen we wat meer van onszelf genieten?

Wat een doel om te hebben.

#SelfKnowledge