Dr. Clifford J. Stratton, universitair hoofddocent anatomie, University of Nevada School of Medical Sciences; hoogleraar, Reno Nevada North Stake De effecten van thee en koffie komen van de cafeïne en theofylline die ze bevatten – twee alkaloïden, of natuurlijke verbindingen, die overal ter wereld in planten voorkomen. Samen worden ze de “xanthines” genoemd, omdat ze chemisch zo nauw verwant zijn en omdat ze vrijwel identieke effecten op het lichaam hebben. Aspirine (en veel andere gewone geneesmiddelen) bevatten ook xanthineverbindingen.1 De xanthines stimuleren de hersenen en het ruggenmerg, verhogen de hartwerking, vernauwen de bloedvaten die de hersenen voeden (daarom helpen extra sterke aspirineverbindingen zo dramatisch bij hoofdpijn), verlichten ademnood door bepaalde spieren te ontspannen, versterken de samentrekkingen van arm- en beenspieren, verhogen de urineproductie, verhogen de hoeveelheid zuur die in de maag wordt afgescheiden, en verhogen in het algemeen de stofwisseling van het lichaam.2 Het is duidelijk dat de zorgvuldig gereguleerde medicinale toepassingen talrijk en gevarieerd zijn; even duidelijk is dat misbruik ervan ernstige bijwerkingen kan veroorzaken.
Sommigen denken misschien dat de looistoffen die in thee en koffie voorkomen de reden zijn om ze te vermijden. Nogmaals, looizuur is medisch nuttig om weefsels te doen samentrekken en zo bloedingen onder controle te houden en ook om diarree te behandelen. Maar tannines zijn geen xanthines.
Een overdosis xanthine kan veel schadelijke symptomen veroorzaken, waaronder diarree, duizeligheid, angst, beven, veelvuldig urineren en slapeloosheid. Ontwenning van xanthine kan pijnlijke hoofdpijn veroorzaken. Wat een overdosis is, verschilt van individu tot individu. Sommige onderzoekers melden dat tussen 50 en 200 mg. cafeïne waarneembare effecten veroorzaakt.1 Twee belangrijke farmacologieteksten bestempelen doses van meer dan 250 mg. als groot.2 Een kop koffie van 6 ons bevat tussen 100 en 150 mg.; een kop thee van dezelfde grootte bevat 65 tot 75 mg.1