In het afgelopen decennium is de televisie wat sommige critici een “nieuwe gouden eeuw” noemen ingegaan, gekenmerkt door beter schrijven, complexere verhaallijnen en personages, acteurs van een hoger kaliber en speciale effecten van grote schermkwaliteit. Maar één overblijfsel uit minder verfijnde tijden blijft: Veel sitcoms gebruiken nog steeds een lachspoor, een uitbarsting van vooraf opgenomen gegiechel of gelach van een live studiopubliek dat kijkers vertelt wanneer iets grappig zou moeten zijn.

Critici hebben betoogd dat in het tijdperk van prestigetelevisie, de lach track moet sterven. Maar een nieuwe studie suggereert dat de ingeblikte lach waarschijnlijk nog een tijdje langer bij ons zal zijn, omdat, zo blijkt, de techniek ervoor zorgt dat mensen slechte grappen als grappiger ervaren.

Om de kracht van het lachen van het publiek te onderzoeken, onderwierpen onderzoekers 72 volwassenen aan 40 echt slechte, zogenaamde “vadergrappen”. De grappen werden ofwel gepresenteerd zonder gelach, gevolgd door een korte uitbarsting van duidelijk nep of geforceerd gelach of door korte, spontane echte lachsalvo’s. Deelnemers werden geïnstrueerd om de grappen te beoordelen op een schaal van 1 tot 7.

De gekozen grappen waren toegegeven behoorlijk flauw, zegt studieleider Sophie Scott, een cognitieve neurowetenschapper aan het University College London.

“Het zijn vreselijke grappen. Het zijn echt slechte grappen,” vertelt Scott aan Nell Greenfieldboyce bij NPR. “We wilden dat het mogelijk was om ze grappiger te maken, want als we aan zo’n onderzoek begonnen met absoluut fantastische grappen, bestaat het gevaar dat ze niet verbeterd kunnen worden.”

Elke grap kreeg een basisbeoordeling van 20 studenten die er zonder toegevoegd gelach naar luisterden. De scores voor alle 40 grappen varieerden van een treurige 1,5 tot 3,75 en een kleine greep uit de grappen onthult waarom:

• Welke staat heeft de kleinste drankjes? Mini-soda!
• Wat gebruikt een dinosaurus om de rekeningen te betalen? Tyrannosaurus cheques!
• Wat is oranje en klinkt als een papegaai? Een wortel! Hoe noem je een man met een spade op zijn hoofd? Gegraven!

Wanneer de lach werd geïntroduceerd, echter, die ratings sprong een beetje omhoog. Grappen gevolgd door geforceerd of ingeblikt gelach leverden gemiddeld een 10 procent hogere score op, terwijl grappen met een spontaner klinkend gelach een piek van 15 tot 20 procent te zien gaven. Het onderzoek verschijnt in het tijdschrift Current Biology.

Dus waarom doet het horen lachen van andere mensen ons ook gniffelen? “Het gelach beïnvloedt hoe grappig de grappen lijken en ik denk dat dat komt omdat lachen een heel belangrijk signaal is voor mensen. Het betekent altijd iets,” vertelt Scott aan Ian Sample van The Guardian. “Je krijgt niet alleen informatie dat het grappig is, maar ook dat het OK is om te lachen.”

Vorig onderzoek heeft gesuggereerd dat lachen anders wordt verwerkt bij personen met autisme. Tot verrassing van de onderzoekers waren de resultaten echter hetzelfde voor 24 autistische volwassenen die deelnamen aan de studie. Autistische deelnemers reageerden op dezelfde manier op de grappen als neurotypische personen, waarbij hun mopscores werden verhoogd wanneer lachsporen werden toegevoegd.

Robert Provine, een onderzoeker die lachen bestudeert aan de Universiteit van Maryland, Baltimore County, vertelt Greenfieldboyce dat de bevinding weerspiegelt wat hij heeft geleerd over lachen. Lachen is een diep, oeroud signaal van speelsheid en het is min of meer besmettelijk.

“Onze gegevens suggereren dat lachen ook invloed kan hebben op hoe grappig de komedie wordt ervaren, en dat mensen met autisme even gevoelig zijn voor dit effect,” zegt Scott in een verklaring. “Dit zou kunnen suggereren dat komedie en lachen toegankelijker zijn voor mensen met autisme dan doorgaans wordt gedacht.”

Dat is iets wat Scott ook heeft gevonden. In een eerdere studie ontdekte zij dat het premotorische corticale gebied van de hersenen de spieren in het gezicht voorbereidt om te gaan lachen als we andere mensen horen lachen. Met andere woorden, de grappen doen er nauwelijks toe – we lachen omdat andere mensen lachen.

“Dit onderzoek toont aan dat, hoewel ingeblikt gelach de humor van een komedie verhoogt, het toevoegen van echt gelach een betere respons zou krijgen,” zegt ze. “Dit is overgenomen in shows zoals ‘Friends’, die zijn opgenomen voor een publiek, met het echte gelach versterkt tijdens het bewerken voor bepaalde grappen die goed waren ontvangen.”

En zoals anderen hebben gevonden, is het kijken naar sommige shows zonder ingeblikt gelach eigenlijk behoorlijk ongemakkelijk.