De familie is een belangrijke instelling die een centrale rol speelt in het leven van de meeste Indiërs. Als collectivistische samenleving leggen Indiërs vaak de nadruk op loyaliteit en onderlinge afhankelijkheid. De belangen van de familie gaan meestal boven die van het individu, en beslissingen over iemands persoonlijke leven – zoals huwelijk en loopbaan – worden over het algemeen in overleg met de familie genomen. Mensen hebben de neiging te handelen in het belang van de reputatie van hun familie, aangezien de daad van een individu gevolgen kan hebben voor de perceptie van de hele familie door hun gemeenschap.

Hoewel de meeste familieleden zich in geografische nabijheid bevinden of deel uitmaken van dezelfde beroepsgroepen, hebben de toenemende verstedelijking en migratie ervoor gezorgd dat jongere generaties deze percepties van familie in twijfel hebben getrokken. Vandaag de dag hebben veel mensen uitgebreide familienetwerken die verspreid zijn over veel verschillende regio’s en verschillende beroepen uitoefenen. De banden die Indiërs onderhouden met hun uitgebreide familie in het buitenland zijn vaak veel nauwer dan die van de meeste mensen in Engelssprekende westerse samenlevingen. Indiërs die in het buitenland wonen, onderhouden ook nauwe banden met hun familie die in India blijft door regelmatig te bellen, geld over te maken of op bezoek te gaan als de omstandigheden dat toelaten.

Huishoudelijke structuur

Het concept van familie reikt verder dan de typische nucleaire eenheid en omvat ook de bredere familiekring. Deze grote multigenerationele gezinnen kunnen ook van essentieel belang zijn voor het verschaffen van economische zekerheid aan een individu. Zij vormen vaak een bron van werk in een agrarisch familiebedrijf of leiden tot kansen in steden waar verwantschapsbanden en introducties door derden cruciaal zijn voor werkgelegenheid.

Mensen kunnen worden aangemoedigd om relaties met hun tantes en ooms te hebben die net zo sterk zijn als de ouderlijke relaties. In veel delen van India is het gebruikelijk dat drie of vier generaties bij elkaar wonen. De vader (of oudste zoon, als de vader niet aanwezig is) is gewoonlijk de patriarch, terwijl zijn vrouw toezicht houdt op de dochters of schoondochters die in het huishouden zijn komen wonen. Uitgebreide gezinnen hebben de neiging de ouderen in de steek te laten en een duidelijke hiërarchie onder de familieleden in acht te nemen. In meer stedelijke gebieden leven mensen meestal in kleinere kernfamilies, maar onderhouden ze sterke banden met hun uitgebreide familie.

Gelijke rollen

De ongelijkheid tussen de status van mannen en vrouwen is in India zeer uitgesproken. Er bestaan verschillende gebruiken rond een praktijk die bekend staat als “pardah” en die oproept tot de afzondering van vrouwen in bepaalde situaties. Deze praktijk wordt vooral toegepast in Noord-India en in conservatieve hindoe- of moslimfamilies. In overeenstemming met pardah wordt van vrouwen over het algemeen verwacht dat zij de huiselijke sfeer alleen verlaten wanneer zij gesluierd zijn en vergezeld worden door een man. Nuances in het gebruik verschillen per etnische, religieuze en sociale achtergrond. Getrouwde Hindoe-vrouwen in bepaalde delen van Noord-India dragen bijvoorbeeld een “ghoonghat” (een specifiek soort sluier of hoofddoek) in aanwezigheid van oudere mannelijke verwanten aan de zijde van hun echtgenoot.

De mate waarin de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen blijft bestaan, is voortdurend aan verandering onderhevig. Zo is de kans nu groot dat een broer en een zus in India in het onderwijssysteem op gelijke voet worden opgeleid en behandeld. Hoewel zij nog steeds gebonden zijn aan veel beperkende maatschappelijke verwachtingen, krijgen goed opgeleide vrouwen in de samenleving meer kansen op de arbeidsmarkt en politieke vertegenwoordiging. Er zijn ook positieve actieprogramma’s voor vrouwen om structurele ongelijkheden te helpen aanpakken.

Relaties en huwelijk

Geregelde huwelijken komen in heel India voor, hoewel de verwachtingen en praktijken op het gebied van huwelijkse afspraken per regio en religie verschillen. Huwelijken worden meestal geregeld via een koppelaarster, de ouders van het paar of een andere vertrouwde derde partij. In tegenstelling tot vroeger, toen individuen niet werden ingelicht over hun toekomstige partner, is het nu gebruikelijker dat de familie het paar om toestemming vraagt voordat het huwelijk plaatsvindt.

Arranged huwelijken worden bijna altijd beïnvloed door kasteoverwegingen. Daarom blijven endogame huwelijken een gangbare praktijk (beperkt tot leden van dezelfde kaste of, in sommige gevallen, religie). Dit komt ten dele doordat het regelen van huwelijken een familieactiviteit is die wordt uitgevoerd via reeds bestaande netwerken van een bredere gemeenschap. Hoewel mensen binnen dezelfde kaste zullen trouwen, vermijden families huwelijken binnen dezelfde subkaste. De instellingen van gearrangeerde huwelijken en kaste endogamie stellen de ouders in staat de toekomst van hun kinderen te beïnvloeden en de plaatselijke en sociale structuur in stand te houden. Huwelijken tussen kaste zijn bijna nooit gearrangeerd. Dergelijke huwelijken staan bekend als “liefdeshuwelijken” en komen steeds vaker voor. Hoe men ook een huwelijkspartner vindt, de familie wordt bijna altijd geraadpleegd in het huwelijksproces.

Huwelijken worden gewoonlijk voltrokken in de dorpen van de families, ongeacht of de familie in hun dorp of in een grote stad woont. Het is zelfs gebruikelijk dat families hun dorpshuis aanhouden voor bruiloften of andere belangrijke familie-evenementen. Bruiloften kunnen meerdere dagen duren en specifieke gebruiken variëren naargelang de regio en de godsdienst van de families.