Wat is cyberpesten?

Pesten is geen nieuw fenomeen in onze cultuur. Al in de jaren 1800 wordt in gepubliceerde psychologische artikelen melding gemaakt van pesten, meestal onder schoolgaande kinderen (1). Pesten wordt gedefinieerd als elk ongewenst gedrag dat agressief is en een onevenwichtige machtsverdeling inhoudt, zoals fysieke kracht of intimidatie, om controle uit te oefenen of een ander schade te berokkenen.

Met de toename van het aantal gebruikers op internet vanaf de jaren negentig nam het traditionele pesten een nieuwe vorm aan: cyberpesten. De definitie van cyberpesten is het gebruik van technologie zoals teksten, foto’s, video’s, tweets, privéberichten of berichten op sociale media als middel om een persoon te pesten. Cyberpesten is een vorm van intimidatie, en slachtoffers kunnen zich vaak in verlegenheid gebracht, geïntimideerd of zelfs bedreigd voelen door deze acties. Het Cyberbullying Research Center (CRC), geleid door Dr. Sameer Hinduja en Dr. Justin W. Patchin, werd opgericht in 2005 en doet onderzoek naar en publiceert onderzoek voor het publiek over het onderwerp cyberpesten. Het CRC meldt dat tieners en adolescenten die online worden gepest, waarschijnlijk ook in persoon zullen worden gepest, aangezien kwesties die online aan de orde worden gesteld zelden alleen online blijven.

Terwijl pesten in de pre-internettijd ruw was, waren adolescenten en tieners iets beter in staat om hun interacties met leeftijdsgenoten te beperken, met name met degenen die zij wensten te vermijden. Gewoon een dagje naar huis gaan van school bood kinderen vaak een uitstel van pestgedrag, waar ze zich konden afreageren, advies konden inwinnen en zich konden hergroeperen voordat ze weer terugkeerden naar potentiële pestsituaties. Het internet stelt pesters in staat om voortdurend pestgedrag te vertonen, ongeacht waar het slachtoffer zich bevindt. Dit onvermogen om zich los te koppelen van hun aanvallers is een van de redenen waarom cyberpesten zo’n groot risico voor de geestelijke gezondheid vormt. Slachtoffers kunnen het gevoel hebben dat er geen veilige ruimte is om zich te ontspannen, weg van hun aanvaller, en kunnen zich isoleren van het gebruik van sociale media en/of hun vrienden, waardoor het probleem kan verergeren en ze zich nog slechter gaan voelen.

Wie loopt risico?

Onderzoek gepubliceerd door de American Academy of Pediatrics in 2017 meldde dat leerlingen in de rangen 3-5 die een mobiele telefoon bezaten, “significant meer kans hadden om te melden slachtoffer te zijn van cyberpesten (2). Kinderen die echter het grootste risico lopen om gepest te worden, online of in persoon, zijn kinderen die op de een of andere manier worden gezien als anders dan hun leeftijdsgenoten. Meisjes lopen evenveel kans als jongens om pesten mee te maken, zowel als slachtoffer als als dader.

Kinderen die het grootste risico lopen, kunnen in een of meer van deze descriptoren passen:

• overgewicht
• ondergewicht
• minder populair dan anderen
• kunnen niet goed met anderen opschieten
• worden door hun leeftijdsgenoten als vervelend gezien
• leeftijdsgenoten
• depressief zijn of lijken
• angstig zijn of lijken
• een laag zelfbeeld hebben

Effecten van cyberpesten

Pesten, in persoon of online, kan ernstige en langdurige gevolgen hebben voor het slachtoffer, zoals angst, bezorgdheid en depressie. Deze effecten kunnen leiden tot stemmingswisselingen, slaapstoornissen, de eetlust aantasten en mogelijk leiden tot schadelijk gedrag zoals snijden of zelfs suïcidale gedachten of acties. De gevolgen van cyberpesten kunnen groot en langdurig zijn, dus hoewel u niet te snel conclusies moet trekken of de situatie moet laten escaleren, moet u het mentale en emotionele welzijn van uw kind zorgvuldig beoordelen. Uw kind kan proberen zijn angst, bezorgdheid of ontsteltenis voor u te verbergen, vooral als hij voelt dat u erdoor van streek raakt. De ene dag wil hij u alles vertellen, de andere dag wil hij er helemaal niet over praten. Probeer ervoor te zorgen dat ze goed slapen, gezond eten, en dat andere factoren in hun leven, zoals huiswerk en andere verantwoordelijkheden goed worden beheerd om te voorkomen dat ze extra stress veroorzaken.

Soms kunnen mensen die niet weten hoe ze met de stress of pijn van iets waar ze mee te maken hebben, moeten omgaan, zich wenden tot schadelijk gedrag dat ze kunnen beheersen als een soort uitlaatklep. Dit kan zijn: zich afreageren op mensen van wie ze houden, gedrag vertonen, zich bezighouden met fysiek risicovol gedrag, zelfbeschadiging, of zelfmoordpogingen. Als u bang bent dat uw kind zich schuldig maakt aan zelfbeschadiging of zelfmoordgedachten, zoek dan onmiddellijk hulp bij een gekwalificeerde psychotherapeut.

Waarschuwingssignalen dat uw kind slachtoffer kan zijn van cyberpesten

Het kan moeilijk zijn om de signalen van cyberpesten op te merken, omdat de handeling zelf misschien niet zichtbaar is voor u vanwege de technologie die erbij betrokken is. Er zijn enkele veelvoorkomende gedragssignalen waar je op moet letten, en als je ze ziet, probeer dan een dialoog met je kind aan te gaan om te zorgen dat het goed met hem of haar gaat.

Als uw kind:

• van streek lijkt te zijn na online te zijn geweest
• plotseling depressief lijkt
• zich lijkt te isoleren van vrienden of familie
• geheimzinnig doet over zijn telefoon- of internetgebruik
• zich ongemakkelijk voelt om naar school of naar sociale situaties te gaan
• over hoofdpijn klaagt,
• zegt hoofdpijn of buikpijn te hebben, of heeft een veranderde eetlust
• slaapt ’s nachts moeilijk
• heeft de interesse in zijn favoriete hobby’s verloren
• probeert thuis te blijven van school of buitenschoolse activiteiten
• maakt opmerkingen over zelfbeschadiging of zelfmoordpogingen

Wat kunt u doen?

Het kan zijn dat u moet vertrouwen op de communicatie met uw kind om te weten of het online door iemand wordt gekwetst of niet. U kunt ook overwegen om de online activiteiten van uw kind in de gaten te houden, met inbegrip van de socialemediawebsites, de browsergeschiedenis en/of de berichtgeving. Als u bewijs vindt van pesten, bewaar dit dan door screenshots te maken en een kopie naar uw eigen telefoon te sturen. Als u bewijs heeft van het pesten, zal dat u helpen als u besluit om de school of iemand anders erbij te betrekken. Controleer de privacy-instellingen op de telefoon en het internet van uw kind en zorg ervoor dat hun accounts zijn ingesteld op “privé” om de toegang tot hun sociale media-accounts te beperken. Zorg ervoor dat uw kind u als vriend accepteert op alle sociale-mediasites waarop hij of zij actief is, zodat u toegang hebt tot wat hij of zij plaatst en tot wat anderen op die sites plaatsen. Eis van uw kind dat hij u zijn inlognaam en wachtwoord geeft voor applicaties en websites die hij gebruikt, zodat u, indien nodig, kunt meekijken. Maak uzelf vertrouwd met de veelgebruikte social media-apps en -websites en hoe ze worden gebruikt.

Het belangrijkste is dat u de communicatielijnen met uw kind open en eerlijk probeert te houden. Een kind in nood zal meestal naar je toe komen voor hulp als ze het gevoel hebben dat ze je kunnen vertrouwen, vooral als ze het gevoel hebben dat ze eerlijk tegen je kunnen zijn zonder problemen of een preek te riskeren. Laat uw kind weten dat het met u over alles kan praten, en probeer het te laten ontluchten zonder ertussen te springen om het probleem snel op te lossen. Heel vaak hebben adolescenten, en vooral tieners, gewoon behoefte aan het gevoel dat ze worden gehoord door iemand die om hen geeft. Als ze je om oplossingen vragen, praat er dan met hen over in plaats van te dicteren wat ze moeten doen. Leg een paar opties voor, en vraag of een van die opties werkbaar klinkt, en of er iets is dat ze zouden willen veranderen of toevoegen. Door hen voorzichtig te begeleiden en hen enige inbreng te geven in hoe ze met hun situatie omgaan, kunnen ze zich minder slachtoffer gaan voelen en meer in staat worden gesteld om de situatie te helpen oplossen, evenals situaties die zich in de toekomst kunnen voordoen.

Als u denkt dat uw kind wordt gepest

Afhankelijk van de ernst van de situatie, zijn er een aantal manieren waarop u uw kind kunt helpen navigeren door een lastige en ongemakkelijke situatie online met pesters. Hier zijn een paar tips over wat u als ouder kunt doen.

Raak naar ouders toe. Als u bekend bent met het kind en/of zijn ouders, kunt u mogelijk een gesprek met hen beginnen over uw vermoedens? Zij zijn zich misschien niet bewust van wat hun kind doet en kunnen u helpen de situatie op te lossen.

Neem contact op met de leerkracht van uw kind. Vooral als de incidenten op school of in de bus plaatsvinden, kan de leerkracht van uw kind van onschatbare waarde zijn bij het helpen van u en uw kind, en de meeste scholen hebben een nultolerantiebeleid ten aanzien van pesten.

Opschorten bij de begeleidingsadviseur en/of administratie van uw school. Soms zijn leerkrachten niet op de hoogte van de situatie, of zijn ze niet in staat om iets uit de eerste hand te zien. In deze gevallen kan het nodig zijn dat u rechtstreeks naar de schooldecaan of de administratie gaat om uw bezorgdheid kenbaar te maken. De schoolleiding kan een bijeenkomst organiseren voor de betrokken leerlingen, of een groepsbijeenkomst waarbij ook de ouders worden betrokken.

Bespreek met uw kind wat het kan doen in pestsituaties. Houd in gedachten dat pesters een reactie willen, dus als uw kind hen negeert, gaan ze misschien verder.

Help uw kind zich los te koppelen van hun online interacties. Het kan verleidelijk zijn om hun telefoon of computer elke dag te controleren, maar moedig hen aan om een pauze te nemen van online. Nodig een vriendje of vriendinnetje uit en ga iets leuks doen. Ga naar de bibliotheek en zoek nieuwe boeken om te lezen. Neem als gezin een pauze en doe een spelletjesavond.

Geef ze een paar voorbeelden van reacties die ze kunnen gebruiken. Soms is een simpel “Hou alsjeblieft op” al genoeg, andere keren is weglachen gepast.

Wat de situatie ook is, vergeld je niet! Niet alleen maakt dit het meestal erger, uw kind kan ook in de problemen komen voor de dingen die ze zeggen.

Overweeg het gedrag te melden aan de aanbieder van de applicatie. Apps zoals Instagram en Facebook hebben functies waarmee je ongepaste berichten of opmerkingen kunt melden. Ze kunnen een waarschuwing krijgen, een tijdelijke schorsing of zelfs helemaal van het platform worden verbannen.

Als u denkt dat uw kind psychisch lijdt onder het pesten, plan dan een afspraak met een psychische therapeut die u vertrouwt. Vaak kan alleen al het doorpraten met een neutrale partij helpen om wat van de angst, depressie of verwarring te verlichten die ze kunnen voelen, en een gekwalificeerde psychisch therapeut kan advies hebben over hoe verder te gaan.

Voor ernstige gevallen of als u denkt dat de fysieke veiligheid van uw kind in gevaar is, belt u de politie.

Het verband tussen middelenmisbruik en pesten

Onderzoek heeft aangetoond dat slachtofferschap van cyberpesten de waarschijnlijkheid van middelengebruik kan verhogen (3). Om met het verdriet om te gaan of om te proberen om te gaan met de gevoelens die gepaard gaan met gepest worden, grijpen adolescenten misschien naar drugs of alcohol. Ze kunnen denken dat het gebruik van alcohol of een ander middel hen, al is het maar tijdelijk, van de situatie kan verlossen. Hoewel ze aanvankelijk enige verlichting kunnen ervaren, zijn de effecten van het gebruik van stoffen van korte duur en kan het zijn dat ze grotere hoeveelheden stoffen of extra stoffen nodig hebben om dezelfde verlichting te krijgen. Bovendien, omdat het slachtoffer nog steeds niet heeft afgerekend met het oorspronkelijke probleem of de emoties die ermee gepaard gaan, zullen ze waarschijnlijk emotioneel blijven lijden elke keer dat ze niet in staat zijn om de situatie te negeren, zichzelf af te leiden van de situatie, of hun emoties te verdoven met middelen.

Diegenen die zich bezighouden met pestgedrag melden ook een hogere incidentie van het gebruik van alcohol of middelen zoals marihuana dan degenen die dat niet doen. Kinderen en tieners kunnen pestgedrag vertonen omdat ze zelf slachtoffer zijn geweest van pesten of ander misbruik, omdat ze lijden aan een laag gevoel van eigenwaarde, depressie of angst, of omdat ze familie- of schoolproblemen hebben die ze niet onder controle hebben. Degenen die anderen pesten kunnen ook alcohol of andere middelen gebruiken in een poging om hun emotionele pijn te verdrinken, wat ook een tijdelijke maar ongezonde en onhoudbare oplossing biedt.

Het is aangetoond dat het gebruik van drugs of alcohol hoger is bij degenen die op de een of andere manier met pesten in verband worden gebracht, zowel tijdens de adolescentie- en tienerjaren als later in het leven. Hoewel er een sterk verband lijkt te zijn tussen middelenmisbruik en pesten, gebruiken niet alle slachtoffers, pesters of slachtoffer-pesters drugs of alcohol.

Populaire apps op sociale media

Er zijn een aantal sociale-mediatoepassingen die door adolescenten en tieners worden gebruikt, ondanks het feit dat voor veel van hen een minimumleeftijd geldt. Er worden voortdurend nieuwe apps ontwikkeld en toegevoegd, dus blijf op de hoogte door online onderzoek te doen naar de nieuwste en populairste apps die uw kind mogelijk heeft gedownload, controleer hun telefoon regelmatig of eis een wachtwoord zodat ze geen apps op hun telefoon kunnen toevoegen waarvan u niet op de hoogte bent of die u niet goedkeurt. Hier volgen een paar van de meest gebruikte apps van dit moment. Hoewel pesten op elk platform kan gebeuren,

Discord:

(2015) Gebruikers kunnen sms’en, privéberichten sturen, afbeeldingen, foto’s en video’s delen en teleconferenties houden met andere gebruikers met en zonder video. Discord is uniek in die zin dat gebruikers kunnen berichten/chatten in kleine groepen of rechtstreeks kunnen uitzenden naar grote groepen van 5000 of meer andere gebruikers tegelijk. Minimum leeftijd: 13.

Facebook:

(2004) Gebruikers kunnen een profiel aanmaken, berichten en polls maken, foto’s maken, bewerken en delen, hetzij in het openbaar op hun “wall” of privé in berichten. Facebook heeft ook een “verhaal”-functie, die na 24 uur wordt verwijderd. Facebook heeft een veelheid aan groepen met verschillende gradaties van privacy, een marktplaats voor verkoopartikelen, en gemeenschapsevenementen voor alle leeftijden worden ook geplaatst. Je hebt een e-mailadres en geboortedatum nodig om je aan te melden. Minimumleeftijd: 13.

House Party:

(2016) Gebruikers kunnen videochatten met andere gebruikers of een groep gebruikers, zowel op mobiel als desktop, en ook videoberichten achterlaten als gebruikers niet op hetzelfde moment online zijn. Gebruikers kunnen ook notities via de app naar andere vrienden sturen. Gebruikers moeten vrienden toevoegen om te chatten, chatten met het publiek is niet mogelijk. Minimumleeftijd: 13.

Instagram:

(2010) Gebruikers kunnen foto’s en korte video’s maken, bewerken en delen op hun openbare feed of via privéberichten. Ze kunnen openbare of privécommentaren geven aan anderen, en delen in hun “verhaal”, dat na 24 uur verdwijnt. Deze app werkt samen met Facebook, Twitter, Tumbler en Flickr. Vereist een

Roblox:

(2006) Gebruikers ontwerpen en maken hun eigen spellen, en spelen de spellen die door anderen zijn gemaakt. Biedt de mogelijkheid tot privéberichten tussen gebruikers en heeft een optie “Veilig chatten” voor gebruikers jonger dan 13 jaar, die uit veiligheidsoverwegingen aangepaste berichtgeving verhindert. Minimumleeftijd: geen minimum, maar accounts voor gebruikers jonger dan 13 worden automatisch beperkt.

E-mailadres of een Facebook-account om aan te melden. Minimale leeftijd: 13

Snapchat:

(2011) Gebruikers kunnen video’s en foto’s op hun “wall” plaatsen, die ongeveer 24 uur blijft staan, evenals privéberichten die een paar seconden nadat ze zijn geopend weer verdwijnen. Accounts kunnen openbaar of privé worden gemaakt. Snapchat heeft ook een kaartfunctie waarmee de locatie van de gebruiker wordt getoond aan vrienden of het publiek, en accounts kunnen worden gevonden via het telefoonnummer van een persoon. Minimumleeftijd: 13.

TikTok:

(2014) Oorspronkelijk Musical.ly, gewijzigd in 2018. Stelt gebruikers in staat om voornamelijk muziekvideo’s te maken, te delen en te ontdekken, maar de inhoud gaat vaak verder dan muziekvideo’s. Gebruikers kunnen privé- of openbare accounts maken, evenals individuele video’s privé of openbaar en via privéberichten plaatsen. Gebruikers kunnen andere video’s op het platform bekijken, becommentariëren, leuk vinden en delen, maar ook een “duet” of “reactie” video met anderen maken via een gesplitst scherm. Minimumleeftijd: 13 jaar.

WhatsApp:

(2009) Nog een app waarmee gebruikers kunnen sms’en, chatten, video’s en spraakberichten kunnen versturen met zowel individuele gebruikers als groepen van maximaal 256 gebruikers tegelijk. Gebruikers kunnen chatten met vrienden, maar groepschats kunnen gebruikers omvatten die niet in de vriendenlijst van elke gebruiker staan. Profielinstellingen maken privégebruik mogelijk, waarbij ofwel alleen “contacten” informatie over een gebruiker kunnen zien, of “niemand” dat kan. Minimumleeftijd: 16

Youtube:

(2005) Gebruikers kunnen video’s bekijken of delen die door TV/filmbedrijven, andere bedrijven of het grote publiek zijn geplaatst. Accounts kunnen openbaar of privé zijn, en leeftijdsbeperkingen kunnen worden toegevoegd om de inhoud voor jongere gebruikers te beperken, hoewel dit geen garantie is voor veiligheid. Een e-mailadres en geboortedatum zijn vereist om lid te worden. Minimumleeftijd: 13 met “ouderlijke” toestemming.

Broninformatie:

1. Burk, F. L (1897). Plagen en pesten. Pedagogical Seminary, 4, 336-371.
2. Grade School Students Who Own Cell Phones are More Likely to be Cyberbullied, opgehaald van https://www.aappublications.org/news/2017/09/15/NCECellPhone091817
3. Litwiller, B. J., & Brausch, A. M. (2013). Cyberpesten en fysiek pesten bij zelfmoord onder adolescenten: De rol van gewelddadig gedrag en middelengebruik. Journal of Youth and Adolescence, 42(5), 675-684. https://doi.org/10.1007/s10964-013-9925-5
4. Radliff, K. M., Wheaton, J. E., Robinson, K., & Morris, J. (2012). Het belichten van de relatie tussen pesten en middelengebruik onder middelbare scholieren. Addictive Behaviors, 37(4), 569-572. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2012.01.001
5. Hinduja, S., PhD, and Patchin, J.W., PhD. (2018). Reageren op Cyberpesten: Top Tien Tips voor Tieners. Retrieved from https://cyberbullying.org/Top-Ten-Tips-Teens-Response.pdf
6. Pestgedrag in de kindertijd op achtjarige leeftijd en middelengebruik op 18-jarige leeftijd bij mannen. Een landelijke prospectieve studie.
   S. Niemelä, A. Brunstein-Klomek, L. Sillanmäki, H. Helenius, J. Piha, K. Kumpulainen, I. Moilanen, T. Tamminen, F. Almqvist, A. Sourander
   Addict Behav. 2011 Mar; 36(3): 256-260. Published online 2010 Nov 10. doi: 10.1016/j.addbeh.2010.10.012
7. Beran, T. and Li, Q. (2007).The Relationship between Cyberbullying and School Bullying. Opgehaald van http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.586.7345&rep=rep1&type=pdf