De centrale overheid van Puerto Rico, die alle drie de overheidssectoren omvat maar geen overheidsbedrijven en gemeenten, heeft een jaarlijkse algemene begroting die momenteel varieert van $8,5 miljard tot $9 miljard aan inkomsten en uitgaven. De regering ontvangt jaarlijks ook meer dan 4,2 miljard dollar aan subsidies en federale steun van de Verenigde Staten. Een aanzienlijk deel van dit bedrag is bestemd voor het openbaar welzijn, waaronder de financiering van onderwijsprogramma’s (zoals Head Start), gesubsidieerde huisvestingsprogramma’s (zoals Section 8 en volkshuisvestingsprojecten), en een voedselbonnenstelsel dat het Nutrition Assistance for Puerto Rico-programma wordt genoemd.
Overheidsbedrijven genereren ongeveer $ 6,3 miljard aan algemene inkomsten door burgers te laten betalen voor de diensten die zij verlenen. Het grootste overheidsbedrijf, de Puerto Rico Electric Power Authority (PREPA), genereert alleen al bijna de helft van die inkomsten (3 miljard dollar). De overheidsbedrijven genereren samen echter ongeveer 10,6 miljard dollar aan uitgaven, waardoor aanzienlijke subsidies van de centrale overheid nodig zijn. In 2005 verstrekte de centrale overheid meer dan $ 2,6 miljard aan subsidies, terwijl de resterende uitgaven werden gefinancierd uit rente en beleggingsopbrengsten.
Wanneer alle drie de overheidssectoren in aanmerking worden genomen, met inbegrip van alle overheidsbedrijven en gemeenten, kunnen de jaarlijkse uitgaven van de regering van Puerto Rico oplopen tot meer dan $ 28 miljard.
Inkomsten van de centrale overheidEdit
De belangrijkste bron van inkomsten van de centrale overheid is de inkomstenbelasting die wordt opgelegd aan individuele burgers en particuliere bedrijven, die kan oplopen tot ongeveer $ 5,5 miljard. Andere belangrijke bronnen van inkomsten zijn accijnzen op invoer, sigaretten, drank, hotelkamers, cement en voertuigen ($ 2 miljard); en loterijen ($ 870 miljoen).
Verkoop- en gebruiksbelastingEdit
Op 15 november 2006 schafte de regering de accijns van 6,6% op invoer af (belastingen op sigaretten, drank en auto’s zijn nog steeds van kracht) en verving deze door een eilandbrede Sales and Use Tax van 5,5%, plus een gemeentelijke omzetbelasting van 1,5%, voor een totaal van 7%, in wat bekend is geworden als de belastinghervorming van Puerto Rico. Deze verandering was gedeeltelijk te wijten aan de toenemende uitgaven en begrotingstekorten van de regering, die verschillende jaren ongecontroleerd en ongecorrigeerd bleven, totdat verschillende kredietagentschappen overheidsambtenaren waarschuwden dat alle door de regering uitgegeven obligaties een lagere rating zouden krijgen als het probleem niet werd verholpen.
De situatie bereikte een keerpunt toen de uitvoerende macht van de regering gedeeltelijk werd stilgelegd, de gebeurtenissen die nu bekend staan als de begrotingscrisis van 2006 in Puerto Rico. Drieëndertig (33) agentschappen werden gesloten en 95.762 werknemers werden zonder loon naar huis gestuurd. Na een openbaar gekibbel tussen de twee grootste politieke partijen werd op 10 mei 2006 de nieuwe omzetbelasting goedgekeurd ten gunste van de accijns op invoer, waarmee een einde kwam aan de begrotingscrisis.
Uitgaven centrale overheidEdit
De grootste uitgaven van de overheid hebben betrekking op onderwijs. Alleen al in 2005 heeft de overheid meer dan 5 miljard dollar uitgegeven aan openbaar onderwijs en onderwijsgerelateerde programma’s, wat neerkomt op ongeveer 28% van de totale overheidsuitgaven (exclusief overheidsbedrijven). Andere belangrijke uitgaven zijn volkshuisvesting en welzijn (3,4 miljard dollar of 19%), openbare veiligheid (2,5 miljard dollar of 14%) en volksgezondheid (2,3 miljard dollar of 13%).
OverheidsschuldEdit
In mei 2007 uitten lokale economen hun ernstige bezorgdheid toen bekend werd dat de overheidsschuld van Puerto Rico 76% van het bruto nationaal product (BNP) bedroeg, waarmee Puerto Rico procentueel gezien een van de landen met de grootste schuldenlast ter wereld is, zelfs meer dan de Verenigde Staten. Economen hebben kritiek geuit op het begrotingsbeleid van de regering, waarvan het uitgavenniveau en de schuldenlast de afgelopen tien jaar aanzienlijk zijn gestegen terwijl de economie veel trager groeide. Alleen al tussen 2000 en 2006 steeg het BNP van Puerto Rico met 5,37%, terwijl de verhouding tussen de overheidsschuld en het BNP met 18% steeg. Ter vergelijking, veel andere Latijns-Amerikaanse landen hebben in diezelfde periode dalingen gezien in hun bnp-schuldpercentages.
In het begin van 2017 stelde de Puerto Ricaanse staatsschuldcrisis de regering voor ernstige problemen, die was opgezadeld met een uitstaande obligatieschuld die was geklommen tot $ 70 miljard of $ 12.000 per hoofd van de bevolking in een tijd met een armoedecijfer van 45 procent en een werkloosheid van 12,4 procent die meer dan twee keer zo hoog is als het gemiddelde op het vasteland van de VS. De schuld was toegenomen tijdens een tien jaar lange recessie.
Het Gemenebest was sinds 2015 in gebreke gebleven bij veel schulden, waaronder obligaties. Met verschuldigde schuldbetalingen werd de gouverneur geconfronteerd met het risico van een shutdown van de overheid en het niet financieren van het beheerde zorggezondheidsstelsel. “Zonder actie vóór april, zal Puerto Rico’s vermogen om contracten uit te voeren voor het fiscale jaar 2018 met haar beheerde zorgorganisaties worden bedreigd, waardoor de gezondheidszorg van tot 900.000 arme Amerikaanse burgers die in Puerto Rico wonen in gevaar komt vanaf 1 juli 2017”, volgens een brief die de minister van Financiën en de minister van Volksgezondheid en Human Services naar het Congres hebben gestuurd. Ze zeiden ook dat “het Congres maatregelen moet nemen die worden aanbevolen door zowel Republikeinen als Democraten die de onrechtvaardige financieringsstructuur van de gezondheidszorg van Puerto Rico repareren en duurzame economische groei bevorderen.”
Aanvankelijk riep de toezichtsraad die was opgericht onder PROMESA de gouverneur van Puerto Rico, Ricardo Rosselló, op om uiterlijk 28 januari een fiscaal keerplan in te dienen. Net voor die deadline gaf de toezichtsraad de regering van het Gemenebest tot 28 februari de tijd om een fiscaal plan (inclusief onderhandelingen met schuldeisers over schuldherschikking) in te dienen om de problemen op te lossen. Een moratorium op rechtszaken door debiteuren werd verlengd tot 31 mei. Het is essentieel voor Puerto Rico om herstructureringsdeals te bereiken om een faillissement-achtig proces onder PROMESA te vermijden.
Statelijk bestuur zou nuttig kunnen zijn als middel om de financiële crisis aan te pakken, omdat het een faillissement en de bijbehorende bescherming mogelijk zou maken. Het referendum over de status van Puerto Rico in 2017 zal op 11 juni 2017 worden gehouden. De twee opties op dat moment zijn “Staatsschap” en “Onafhankelijkheid/Vrije Associatie”. Dit zal het eerste van de vijf referenda zijn waarbij niet de keuze zal worden geboden om de huidige status als Gemenebest te behouden.
Volgens de Government Development Bank is staatloosheid misschien de enige oplossing voor de schuldencrisis. Het Congres heeft de bevoegdheid om te stemmen om Chapter 9-bescherming toe te staan zonder de noodzaak van statehood, maar eind 2015 was er zeer weinig steun in het Huis voor dit concept. Andere voordelen van het staatschap zijn onder meer meer invaliditeitsuitkeringen en Medicaid-financiering, het recht om te stemmen bij presidentsverkiezingen en het hogere (federale) minimumloon.