Locatie en geografie van Antarctica
Stelt u zich eens voor dat u in een vliegtuig over Antarctica vliegt, het zuidelijkste continent en het koudste en droogste gebied op aarde. Vanuit de lucht zie je dat het een enorm gebied beslaat, ongeveer 14 miljoen vierkante kilometer, ongeveer half zo groot als de Verenigde Staten. Antarctica is net iets groter dan een ander continent op het zuidelijk halfrond, Australië.
Je ziet ook dat het behoorlijk bergachtig is. Antarctica heeft een gemiddelde hoogte van 2.300 meter en is daarmee het hoogste continent op aarde. Ter vergelijking: de gemiddelde hoogte van de staat Colorado (het hoogste in de VS) is slechts 6.800 voet.
Terwijl je vliegtuig over het landschap cirkelt, merk je op dat Antarctica in ongelijke oostelijke en westelijke delen is verdeeld door de Transantarctische bergketen, die ongeveer 100 miljoen jaar oud is. Oost-Antarctica is een platform ongeveer 488 meter boven de zeespiegel, samengesteld uit rotsen van meer dan 550 miljoen jaar oud, met jongere rotsen erbovenop.
West-Antarctica ligt ten zuiden van Zuid-Amerika. Het land in West-Antarctica is lager dan in het oosten, en ligt op sommige plaatsen zelfs ver onder de zeespiegel. De hoogste top van het continent, het Vinson Massief, bevindt zich in West-Antarctica. Hij ligt aan de kust en is 4.876 meter hoog.
Onder het oppervlak van Antarctica is het niet allemaal koud en rustig. In feite is er een actieve vulkaan in Antarctica: Mount Erebus, die is 3.794 meter (12.447 voet) in hoogte, is gelegen in Oost-Antarctica, aan de rand van de Ross Ice Shelf-een plaats waar ijs strekt zich ver uit over de oceaan.
Antarctica is ook de thuisbasis van Lake Vostok, een van ’s werelds grootste meren. Het Vostokmeer is ongeveer even groot als het Ontariomeer in Noord-Amerika, maar het is geen meer voor zeilboten. Het ligt 4 kilometer onder de continentale ijskap. Het water is misschien al 35 miljoen jaar afgesloten van lucht en licht door de enorme druk van de continentale ijskap.
Geologische geschiedenis: Antarctica was niet altijd het bevroren, droge continent dat het nu is. Tweehonderd miljoen jaar geleden was het het centrum van een “supercontinent”, Gondwana genaamd, dat delen van Zuid-Amerika, Afrika, India en Australië omvatte.
Het uiteenvallen van Gondwana ongeveer 180 miljoen jaar geleden begon de episode van continentale drift die Afrika van Zuid-Amerika scheidde, en vormde de Zuid-Atlantische Oceaan.
Op hetzelfde moment begon het Indiase subcontinent naar het noorden te bewegen, op weg naar Azië en de uiteindelijke verheffing van de Himalaya, terwijl Antarctica zuidwaarts bewoog. De gelijkenis in de soorten gesteenten en fossielen die in deze zuidelijke continenten worden gevonden, helpt de theorie van de continentale drift te bewijzen.
De gesteenten en fossielen bevestigen ook dat Antarctica ooit met deze gebieden verbonden was, en dat het er in een ver verleden veel warmer en natter was.
De hierboven getoonde plaatreconstructies zijn afgeleid van gegevens die beschikbaar zijn gesteld op de website van ODSN-Geomar.