Klik hier voor meer boodschappen uit het boek 1 Samuel.
Klik hier om terug te keren naar de Preken pagina.

INLEIDING: Dit is een geweldige passage. Kinderen houden vooral van deze passage omdat ze zich kunnen verplaatsen in Samuel als een jonge jongen. Kinderen houden ook van herhaling, en zij houden van het gedeelte waarin God Samuël steeds weer roept en Samuël elke keer denkt dat het Eli is. Maar dit is ook een geweldige passage voor volwassenen. Er is veel dat we van deze passage kunnen leren over het horen van God.

Je herinnert je vast nog wel de reclamespotjes waarin die Verizon-man met die bril en dat korte zwarte haar rondloopt om de sterkte van het signaal op zijn mobiele telefoon te controleren. Hij blijft de vraag stellen: “Kun je me nu horen? Goed!” Het punt van de commercial is duidelijk om te benadrukken hoe goed Verizon’s signaalsterkte is als het gaat om mobiele telefoons.

Wel hier is een vraag voor u. Hoe goed is uw signaalsterkte als het gaat om het horen van God? Heeft u een open communicatielijn met God? Of zijn er dode hoeken? Als u uw communicatie met God zou beoordelen, hoeveel streepjes zou u het dan geven? Twee streepjes? Drie streepjes? Vier streepjes? Geen? Als God tot u zou proberen door te dringen, zou Hij dan kunnen zeggen: “Kunt u me nu horen? Goed!”

Deze passage in 1 Samuël markeert de overgang van een tijd waarin Israël niet van God hoorde naar een tijd waarin Gods woord vrijelijk tot heel Israël kwam. En dat verschil kwam tot stand door Gods roeping van Samuël als profeet. Laten we dus samen naar deze passage kijken, en zien wat we kunnen leren over het horen van God, vooral als we kijken naar de plaats van Samuël en Eli in het verhaal.

I. Gods zwijgen (1-3)

Het verhaal begint eigenlijk niet met God die spreekt, maar met Gods zwijgen. Kijk naar vers 1:

De jongen Samuël diende voor het aangezicht van de HEERE onder Eli. In die dagen was het woord van de HEER zeldzaam; er waren niet veel visioenen. (1 Samuël 3:1)

Samuël diende voor het aangezicht des Heren onder het toezicht van Eli. Volgens de geschiedschrijver Josephus kan Samuël hier ongeveer twaalf jaar oud zijn geweest, maar dat weten we niet zeker. We weten wel dat hij nog een jongen was.

We krijgen ook te horen dat het woord van de Heer in deze tijd zeldzaam was, en dat er niet veel visioenen waren. Dit was een tijd in Israëls geschiedenis waarin Israël geen contact meer had met God. Er was af en toe een profeet, zoals de man Gods die tot Eli kwam in het laatste hoofdstuk, maar over het algemeen was er geen profetisch woord van God tot Israël.

Dit was geen goede zaak. Spreuken 29:18 zegt: “Waar geen openbaring is, werpt het volk terughoudendheid af.” (Spreuken 29:18) Met andere woorden, wanneer wij niet van God horen, heeft de samenleving de neiging om van kwaad tot erger te gaan. Je hoeft maar naar onze huidige samenleving te kijken om te zien hoe waar die uitspraak is. Wij hebben Gods woord nodig om ons te leiden en op het rechte pad te houden. Als er geen woord van God is, is dat werkelijk een oordeel van God, zoals toen God het volgende oordeel gaf door de profeet Amos: “De dagen komen,” verklaart de soevereine HEER, “dat Ik een hongersnood door het land zal zenden – geen hongersnood aan voedsel of dorst naar water, maar een hongersnood aan het horen van de woorden van de HEER.” (Amos 8:11) Er is geen groter oordeel van God over een volk dan Gods zwijgen – het onthouden van zijn woord.

Terug naar Samuël, het woord van de Heer was zeldzaam in die dagen, maar God stond op het punt om dat allemaal te veranderen. Samuël was de eerste met name genoemde profeet in de Schrift sinds Mozes, en met de roeping van Samuël stelde God het profetische ambt in om naast het koningschap in Israël te functioneren.

Vers 2 en 3 geven ons de achtergrond van Samuëls roeping:

Op een nacht lag Eli, wiens ogen zo zwak werden dat hij nauwelijks nog kon zien, op zijn gebruikelijke plaats. De lamp van God was nog niet gedoofd, en Samuël lag neer in de tempel van de HEERE, waar de ark van God was. (1 Samuël 3:2-3)

De details hier zijn rijk aan symboliek. Eli’s ogen zijn zwak, wat ons herinnert aan zijn zwakke geestelijke visie. We hebben al gezien dat Eli niet erg scherpzinnig was als het op geestelijke dingen aankwam. Hij dacht dat Hannah dronken was toen ze in de tempel bad. Hij deed niets toen zijn zonen de spot dreven met het priesterschap. Zijn afnemend gezichtsvermogen, zijn vervagend zicht, is zeer symbolisch voor deze tijd in Israël toen het woord van de Heer zeldzaam was en er niet veel visioenen waren.

Er wordt ons ook verteld dat de lamp van God nog niet was gedoofd. De priesters waren verplicht de lampen in de tempel iedere nacht brandende te houden, van de avond tot de morgen. (Exodus 27:21) Dus dit detail plaatst het tijdstip van Samuels oproep laat in de nacht, misschien kort voor zonsopgang, maar het geeft ons ook een straaltje hoop. Ja, het woord van God was zeldzaam, maar God had zijn volk nog niet opgegeven. De lamp van God was nog niet gedoofd.

Eli lag op zijn gebruikelijke plaats, en Samuël lag in de tempel, dicht bij de ruimte waar de ark stond. Dit is de eerste keer dat de ark des verbonds in 1 Samuël wordt genoemd, maar hij zal in de komende hoofdstukken zeer belangrijk worden.

II. Samuels roeping (4-14)

Het volk Israël bevond zich dus in een tijd van geestelijke duisternis. Het priesterschap was corrupt. Iedereen deed wat goed was in zijn eigen ogen. Er was geen woord van God. En het was in deze context dat God Samuël riep. Kijk naar vers 4:

Toen riep de HEER Samuël. Samuël antwoordde: “Hier ben ik.” En hij liep naar Eli en zei: “Hier ben ik, u hebt mij geroepen.” Maar Eli zei: “Ik heb niet geroepen; ga terug en ga liggen.” Dus ging hij heen en ging liggen. (1 Samuël 3:4-5)

Ik hou van deze scène. Samuël is alert; hij reageert; hij is gehoorzaam. Hij rent naar Eli. “Hier ben ik, u hebt mij geroepen!” Eli zegt: “Ik was het niet. Ga terug naar bed.” Dus Samuel gaat terug naar bed, en de Heer roept hem opnieuw. Vers 6:

Opnieuw riep de HEERE: “Samuël!” En Samuël stond op en ging naar Eli en zei: “Hier ben ik, u hebt mij geroepen.” “Mijn zoon,” zei Eli, “ik heb hem niet geroepen; ga terug en ga liggen.” (1 Samuël 3:6)

Nu het mooie van deze passage is dat we vanaf het begin weten wie Samuël roept, maar Eli snapt het gewoon niet. Dit is weer een voorbeeld van Eli’s geestelijke traagheid. We zagen het met Eli en Hannah. We zagen het met Eli en zijn zonen. Nu zien we het met Eli en Samuel.

Dat verklaart Eli, maar je vraagt je misschien af waarom Samuël niet wist dat het God was. Daar komen we achter in vers 7:

Nu kende Samuël de HERE nog niet: het woord van de HERE was hem nog niet geopenbaard. (1 Samuël 3:7)

God had nooit eerder op deze manier tot Samuël gesproken, en Samuël, zo jong als hij was, besefte niet dat dit God was die hem riep. Nadat Gods woord aan hem was geopenbaard, zou Samuël Gods stem leren herkennen. Maar voor nu nam hij aan dat het Eli moest zijn. En Eli bleef hem maar terugsturen naar bed. Vers 8:

De HEERE riep Samuël een derde maal, en Samuël stond op en ging naar Eli en zeide: “Hier ben ik; gij hebt mij geroepen.” Toen besefte Eli dat de HEERE de jongen riep. Dus zei Eli tegen Samuel: “Ga liggen, en als Hij je roept, zeg dan: ‘Spreek, HEER, want uw knecht luistert.'” Dus ging Samuël heen en ging op zijn plaats liggen. (1 Samuël 3:8-9)

Eindelijk had Eli door wat er aan de hand was. Vergeet niet dat Eli niet alleen maar slecht was. Eli zegende Hannah in de tempel, en God honoreerde die zegen. Hij berispte zijn zonen voor hun zonde, ook al was het te weinig en te laat. Eli lijkt alleen een beetje traag. Hij is traag in zijn handelen en traag in het oppikken van dingen, hoewel hij ook zondigde door zijn zonen boven God te eren. Maar als hij eenmaal doorheeft dat het de Heer is die Samuel roept, geeft hij Samuel een goede raad. Hij zegt hem weer te gaan liggen, en ditmaal te antwoorden: “Spreek, Heer, want uw knecht luistert.” Dus gaat Samuel voor de derde keer terug naar bed, gaat liggen en wacht.

Vers 10:

De HEERE kwam en stond daar, roepende als de andere keren: “Samuël! Samuël!” (1 Samuël 3:10a)

Merk op dat God Samuëls naam in dit vers tweemaal noemt. Dit dubbele aanspreken van Samuëls naam is veelzeggend. Toen Abraham op het punt stond zijn zoon Isaak te offeren, riep God hem toe: “Abraham! Abraham!” (Genesis 22:11) Toen God tot Mozes sprak vanuit het brandende braambos, riep hij: “Mozes! Mozes!” (Exodus 3:4) Abraham was de vader van Israël en de vader van het geloof. Mozes was Israëls verlosser en de gever van de wet. Samuël was de eerste in een rij van profeten die Gods woord getrouw aan zijn volk zouden brengen. Alle drie mannen waren sleutelfiguren in Israëls geschiedenis, en God gaf hen alle drie deze dubbele roeping van hun naam op de belangrijkste keerpunten in hun leven.

Dit was het belangrijkste keerpunt in Samuels leven. Dus hoe reageerde Samuel op deze oproep? Precies zoals Eli hem had gezegd:

Toen zei Samuël: “Spreek, want uw dienaar luistert.” (1 Samuël 3:10b)

Dat is een geweldig gebed om altijd te bidden voordat je Gods woord hoort. Het toont een verlangen om te horen, een bereidheid om te luisteren en een hart dat bereid is om te dienen en te gehoorzamen. “Spreek, want uw dienaar luistert.” Je kunt dat gebed bidden voordat je een preek hoort; je kunt het bidden voordat je je Bijbel leest. Het is een geweldig gebed om op elk moment te bidden voordat je Gods woord hoort. “Spreek, want uw knecht luistert.”

Welnu, Samuël vroeg God om te spreken, en God sprak. Het was waarschijnlijk niet de boodschap die Samuël wilde horen of verwachtte te horen, maar het was het woord dat God voor hem had. Kijk naar de verzen 11-14:

En de HEERE zeide tot Samuël: “Zie, Ik sta op het punt iets te doen in Israël dat de oren zal doen tintelen van ieder die ervan hoort. In die tijd zal Ik tegen Eli alles uitvoeren wat Ik tegen zijn familie heb gesproken – van het begin tot het einde. Want ik heb hem gezegd dat ik zijn familie voor eeuwig zou oordelen vanwege de zonde waarvan hij op de hoogte was; zijn zonen maakten zich verachtelijk, en hij slaagde er niet in hen in toom te houden. Daarom zwoer Ik aan het huis van Eli: “De schuld van Eli’s huis zal nooit verzoend worden door offerande of offerande.”” (1 Samuël 3:11-14)

Basically, God was confirming the earlier message of judgment he had brought against Eli. Eli’s zonen hadden gezondigd, en Eli had gefaald hen in toom te houden. Nu zou Eli’s huis uit het priesterschap worden verwijderd en alle woorden van de eerdere profetie zouden in vervulling gaan. Er was geen weg terug.

III. Een door God getuigde profeet (15-21)

God verbrak de stilte van die dagen toen Hij Samuël riep en hem dit woord gaf. De enige vraag die nu overbleef was: “Wat zou Samuël met dit woord doen?” Vergeet niet, hij was nog maar een jongen, en dit was een behoorlijk zware boodschap voor een jonge jongen om aan een ouder wordende priester te brengen.

Vers 15:

Samuel bleef liggen tot de morgen en opende toen de deuren van het huis des HEREN. Hij was bang om het visioen aan Eli te vertellen, maar Eli riep hem en zei: “Samuël, mijn zoon.” Samuël antwoordde: “Hier ben ik.” “Wat was het dat hij tegen je zei?” vroeg Eli. “Verberg het niet voor mij. Moge God streng met je zijn, als je iets voor mij verbergt van wat hij je verteld heeft.” Samuel vertelde hem dus alles en verborg niets voor hem. Toen zei Eli: “Hij is de HEER, laat hem doen wat goed is in zijn ogen.” (1 Samuël 3:15-18)

We vinden hier het perfecte model voor het geven en ontvangen van Gods woord. Eli vraagt Samuël om hem Gods woord te vertellen, zonder iets te verbergen. Samuël vertelt hem trouw alles wat God hem heeft verteld, niets weglatend. Eli ontvangt Gods woord nederig en zegt: “Hij is de Heer, laat hem doen wat goed is in zijn ogen.”

Dit is de manier waarop wij Gods woord altijd moeten benaderen. De persoon die Gods woord brengt, moet getrouw de hele raad van God verkondigen en niets weglaten. Er zijn voorgangers die alleen de positieve gedeelten van de Schrift verkondigen en de negatieve gedeelten vermijden. Maar wij hebben voorgangers nodig zoals Paulus, die de oudsten van Efeze in Handelingen 20 vertelde: “Ik ben onschuldig aan het bloed van alle mensen. Want ik heb niet geaarzeld u de gehele wil van God te verkondigen.” (Handelingen 20:26-27) En net als Eli moeten wij Gods hele woord nederig ontvangen, zelfs – misschien vooral – de delen die ons niet bevallen of die we eigenlijk niet willen horen.

Laten we de passage nu afsluiten bij vers 19:

De HEER was met Samuël toen hij opgroeide, en hij liet geen van zijn woorden op de grond vallen. En geheel Israël van Dan tot Beersheba erkende, dat Samuël als profeet des HEREN getuigd was. De HEERE bleef verschijnen te Shiloh, en daar openbaarde Hij Zich aan Samuël door zijn woord. En Samuëls woord kwam tot geheel Israël. (1 Samuël 3:19 – 4:1)

Nadat Samuël zich als profeet getrouw had betoond aan Eli, maakte God hem tot profeet voor geheel Israël. Ik hou van die zin: “Hij liet geen van zijn woorden op de grond vallen.” God bevestigde Samuëls profetieën keer op keer. Alle woorden van Samuël troffen doel, geen ervan viel op de grond, en heel Israël erkende dat Samuël een door God getuigde profeet was. Vergeet niet dat hoofdstuk drie begon met te zeggen dat Gods woord in die tijd zeldzaam was. Het eindigt met te zeggen dat door Samuel Gods woord tot heel Israël kwam. Er was een nieuwe profeet in de stad, en zijn naam was Samuël.

CONCLUSIE: Dus wat zijn enkele van de dingen die we uit deze passage kunnen meenemen? Laat me er een aantal met u delen.

1) God verlangt ernaar tot ons te spreken. God heeft niet alleen de wereld geschapen en is weggelopen. God verlangt ernaar met ons te spreken en een relatie met ons te hebben. God heeft altijd het initiatief genomen om tot de mens te spreken. Wij moeten alleen leren luisteren.

2) Wij horen niet altijd even goed. Soms zijn we als Samuël: we horen niet zo goed omdat we instructie nodig hebben. Samuël herkende Gods stem niet totdat Eli het hem uitlegde. Soms zijn we als Eli: we horen niet van God omdat we geestelijk traag zijn. Vergeet niet dat het Eli drie keer kostte om erachter te komen wat er aan de hand was. Maar soms zijn we als Eli’s zonen: we horen niet van God omdat we onze oren hebben gesloten voor Gods woord en we ongehoorzaam zijn. Je kunt niet verwachten dat je van God hoort als je je oren afsluit. God wil tot ons spreken, maar soms horen we niet zo goed.

3) God spreekt voornamelijk tot ons door zijn Woord. God spreekt zelden rechtstreeks tot mensen. Zelfs in de Bijbel sprak God zelden rechtstreeks tot individuen. Samuel was de uitzondering, niet de regel. De meeste mensen in de Bijbel ontvingen Gods woord door middel van een profeet die door God werd bevestigd. Vandaag ontvangen wij Gods woord hoofdzakelijk door de Bijbel, die Gods geschreven woord is dat door mensen is gegeven. Wij moeten tot Gods woord komen met eerbied en verwachting, en net als Samuël zeggen: “Spreek, Heer, want uw dienaar luistert,” en dan God zijn woord laten toepassen op onze harten en gedachten.

4) God is geduldig met ons. Ik hou van de manier waarop God steeds terugkomt naar Samuel in deze passage. Vier keer kwam God en riep Samuels naam voordat Samuël het eindelijk begreep. God is opmerkelijk liefdevol en geduldig. Als je de Bijbel benadert met een oprecht en luisterend hart, zal God door Zijn woord tot je spreken. Je krijgt het misschien niet allemaal de eerste keer, maar blijf terugkomen.

5) God heeft tot ons gesproken door Jezus. Het boek Hebreeën zegt: “In het verleden heeft God tot onze voorvaderen gesproken door de profeten op vele tijden en op verschillende manieren, maar in deze laatste dagen heeft Hij tot ons gesproken door zijn Zoon.” (Hebreeën 1:1-2) Wil je weten wie God is? Kijk naar Jezus. Alle profeten van het Oude Testament keken uit naar Christus, en alle Schriften zijn in Hem vervuld. Toen God Jezus zond, was het alsof Hij zei: “Kun je me nu horen? Goed!”

© Ray Fowler

Het is u toegestaan en aangemoedigd deze boodschap te reproduceren en te verspreiden, mits u de bewoordingen op geen enkele wijze wijzigt en u geen vergoeding vraagt boven de kosten van reproductie. Voor eventuele web postings, gelieve een link te plaatsen naar de preek rechtstreeks op deze website.