Plaatje hierboven: Gardnerella vaginalis onder een microscoop. Afbeelding: K.K. Jefferson/Virginia Commonwealth University. Uit http://www.nist.gov/mml/bmd/membrane-012914.cfm

Bacteriële vaginose, of BV, is de meest voorkomende vaginale infectie bij mensen van 15 tot 44 jaar. Het wordt veroorzaakt door een overgroei van schadelijke bacteriën, zoals Gardnerella vaginalis. Een gezonde vagina herbergt bloeiende populaties van Lactobacillus-bacteriesoorten, maar wanneer deze “goede” bacteriën worden verdrongen door bepaalde soorten “slechte” bacteriën, kan het vaginale ecosysteem worden verschoven, waardoor BV ontstaat.

Er is veel verwarring over BV. Is het een seksueel overdraagbare aandoening (SOA)? Wat zijn de symptomen? Hoe kun je het voorkomen?

Alle goede vragen. Laten we ze een voor een onderzoeken.

Is BV een SOA?

De consensus lijkt te zijn dat BV officieel geen SOA is, maar zelfs betrouwbare bronnen hebben enigszins tegenstrijdige informatie. Planned Parenthood vermeldt BV niet als een SOA op hun informatieve webpagina’s. De Centers for Disease Control and Prevention (CDC) vermeldt BV wel op hun SOA-website, maar zegt ook dat “BV niet wordt beschouwd als een SOA.”

Aan de andere kant zegt de Office on Women’s Health dat “BV kan … worden veroorzaakt door vaginale, orale of anale seks” en dat “je BV kunt krijgen van mannelijke of vrouwelijke partners.” En er is een heel hoofdstuk gewijd aan BV in het belangrijkste medische leerboek over SOA’s, en de auteurs zeggen dat, hoewel seksueel onervaren vrouwen BV kunnen krijgen, “het gewicht van het bewijs seksuele overdracht ondersteunt” van G. vaginalis, de bacteriesoort die het bekendst is bij BV-infecties.

Op dezelfde webpagina waarop de CDC verklaarde dat BV geen SOA is, staat ook dat het kan worden overgedragen tussen vrouwelijke seksuele partners. Vrouwen die seks hebben met vrouwen hebben inderdaad hogere percentages BV. Omdat vaginaal vocht BV kan verspreiden, kunnen partners condooms verwisselen wanneer een seksspeeltje van de een op de ander wordt doorgegeven, en barrières gebruiken zoals dental dams bij cunnilingus (oraal contact met de vrouwelijke geslachtsorganen) of rimming (oraal contact met de anus).

Hoe zit het met heteroseksuele overdracht? Bacteriën uit een penis kunnen in een vagina terechtkomen, waardoor het ecosysteem van de vagina mogelijk wordt verstoord. De Lactobacillus-populatie kan deze indringers meestal onder controle houden, maar soms kan de vaginale flora op hol slaan. Mannen blijken G. vaginalis in hun penis te huisvesten, en omdat BV door talrijke andere bacteriën kan worden veroorzaakt – die wetenschappers op dit moment nog niet allemaal kennen – is het zeker mogelijk dat mannen tijdens de seks met BV geassocieerde microben op hun partner overbrengen. Vreemd genoeg worden antibiotica voor mannelijke partners niet aanbevolen, omdat ze niet doeltreffend blijken te zijn om de terugkeer van BV bij vrouwelijke partners te verminderen. Maar beter opgezette studies zouden deze aanbevelingen in de toekomst kunnen veranderen.

Het resultaat? BV kan seksueel worden overgedragen, maar omdat het mensen kan treffen die helemaal geen seks hebben gehad, is het niet officieel een SOA. Veel van de machinaties van BV zijn gehuld in mysterie voor nu, maar dit is wat we zeker lijken te weten: Maagden kunnen BV krijgen, maar het risico is groter wanneer iemand een nieuwe seksuele partner heeft of meerdere seksuele partners. In feite, hoe meer seksuele partners iemand heeft tijdens zijn leven, hoe groter hun risico op BV – een patroon dat consistent is met SOA’s.

BV is niet de enige niet-technisch-an-STD die kan neerdalen op een vrouwelijke voortplantings- of urinewegen in het kielzog van seksuele activiteit. Je hebt misschien gehoord van “honeymoon cystitis” – een blaasontsteking voorafgegaan door frequente seks. Je hoeft geen seks te hebben om een blaasontsteking te krijgen, maar sommige artsen denken dat de wrijving van vaginale geslachtsgemeenschap reeds aanwezige bacteriën in de urinebuis kan duwen, waar ze hun reis naar de blaas kunnen beginnen. Gistinfecties zijn een andere niet- SOA die van de ene partner op de andere kunnen worden overgedragen door seksuele activiteit.

Bacteriële vaginose verhoogt wel het risico op het krijgen van andere SOA’s, zoals HIV, herpes, chlamydia, en gonorroe. Dus, terwijl je het zelfs kunt krijgen zonder seksueel actief te zijn, kan een BV-infectie je kwetsbaarder maken voor SOA’s als je wel seksueel actief wordt.

Wat zijn de symptomen van BV?

Meer dan 80 procent van de mensen met BV heeft helemaal geen symptomen. Maar voor degenen onder ons die de pech hebben wel symptomen te krijgen, zijn hier enkele aandoeningen die we kunnen ervaren:

• dunne witte of grijze vaginale afscheiding, die waterig of schuimig kan zijn
• vaginale geur, die “visachtig” kan ruiken
• brandend gevoel in de vagina
• jeuk rond de vaginale opening
• brandend gevoel bij het plassen

Deze symptomen kunnen gemakkelijk worden verward met trichomoniasis (trich) of een schimmelinfectie. Om een juiste diagnose te krijgen, moet u naar een zorgverlener gaan, die een vaginaal monster kan nemen en dit onder een microscoop kan bekijken of een laboratoriumtest kan uitvoeren.

Kan BV zweertjes veroorzaken?

Veel mensen vinden misschien zweertjes in hun vaginale regio en hopen dat het symptomen zijn van iets als BV – in plaats van een bewijs van een SOA. Geen van de geraadpleegde bronnen voor dit artikel noemde zweertjes als symptomen van bacteriële vaginose, maar ze kunnen symptomen zijn van andere infecties, waaronder:

• genitale herpes: symptomen kunnen blaren en open zweertjes omvatten
• molluscum contagiosum: symptomen kunnen ronde gezwellen zijn die kunnen jeuken of pijnlijk aanvoelen
• schurft: symptomen kunnen kleine bultjes of uitslag zijn die in kleine krullende lijnen zijn gerangschikt
• syfilis: symptomen kunnen een pijnloze zweer of een open, natte zweer zijn

Een zorgverlener kan u de juiste diagnose en behandeling geven. Sommige infecties kunnen gevaarlijk zijn als ze onbehandeld blijven – of niet goed behandeld worden.

Hoe kan ik BV voorkomen?

De CDC en de Office on Women’s Health hebben enkele aanbevelingen om het risico op BV te verminderen:

• onthouding van seks
• beperk seksuele partners
• onthoud u van douchen
• gebruik condooms en dental dams tijdens seksueel contact
• gebruik condooms op gedeelde seksspeeltjes

Alternatieve remedies, waaronder probiotische supplementen, zijn op dit moment nog niet voldoende onderzocht.

U kunt voor diagnose en behandeling van bacteriële vaginose terecht bij een gezondheidscentrum van Planned Parenthood. Vergeet niet, als er iets mis is onder de gordel, een nauwkeurige diagnose van een gekwalificeerde zorgverlener is uw beste kans voor een succesvolle behandeling!

Tags: orale seks, anale seks, onthouding, chlamydia, gonorroe, douchen, condoom, schimmelinfectie, afscheiding, HIV, seksueel overdraagbare infecties, dental dammen, genitale herpes, soa, seksuele gezondheid, Centers for Disease Control and Prevention, SOA Bewustzijn, douche, diagnose, bacteriën