Zoals endoskeletten bieden exoskeletten structuur en steun aan het lichaam van een dier. Exoskeletten omhullen echter alle levende weefsels van een dier en beschermen ze tegen schade en aanvallen. Spieren die gebruikt worden voor de voortbeweging hechten zich direct aan het exoskelet, waardoor het dier een betere hefboomwerking heeft voor snelle bewegingen.

Een van de belangrijkste functies van een exoskelet is te voorkomen dat op het land levende soorten uitdrogen. Dit is van cruciaal belang vanwege de vitale rol die water speelt in fysiologische processen. Anderzijds beschermt een exoskelet oceaandieren tegen kleine veranderingen in de zoutheid van het water in hun omgeving.

Terwijl sommige exoskeletten dicht zijn, zoals de harde schelpen van mosselen, zijn de exoskeletten van insecten licht, waardoor ze kunnen vliegen. Omdat een exoskelet niet leeft, groeit het niet met het dier mee. Daarom moet het regelmatig worden afgestoten in een proces dat vervelling wordt genoemd. Een nieuw exoskelet wordt dan gevormd uit epidermale afscheidingen. Dit proces verbruikt metabolische middelen, en het dier is kwetsbaar tot het nieuwe exoskelet verhardt.