Jobs Picture
7 november, 2008
Werkloosheidspercentage bereikt hoogste niveau in meer dan 14 jaar
Door Heidi Shierholz met onderzoeksassistentie van Tobin Marcus
De werkgelegenheid op de loonlijst is voor de tiende maand op rij gedaald, alleen al in oktober met nog eens 240.000, volgens het rapport van het Bureau of Labor Statistics van vandaag. Bovendien blijkt uit herziene gegevens dat in de voorgaande maanden nog eens 179.000 banen verloren zijn gegaan dan aanvankelijk was gemeld. Dat brengt het totale banenverlies op 651.000 in de laatste drie maanden en 1,2 miljoen sinds december 2007.
De particuliere sector is bijzonder hard getroffen. De werkgelegenheid in de niet-overheidssector is vorige maand met 263.000 banen gedaald en is sinds het hoogtepunt in november 2007 met 1,4 miljoen gedaald. Aangezien de werkgelegenheid bij de overheid minder conjunctuurgevoelig is, zijn de verliezen in de particuliere sector representatiever voor de volledige omvang van de zwakke arbeidsmarkt.
In de afgelopen 18 maanden zijn er 3,3 miljoen werknemers bijgekomen op de werkloosheidslijst, en momenteel zijn er 10,1 miljoen werklozen in dit land. Het werkloosheidscijfer steeg van 6,1% in september tot 6,5% in oktober, het hoogste cijfer sinds maart 1994. De werkloosheid, een meer uitgebreide maatstaf voor de mate van zwakte op de arbeidsmarkt, is gestegen tot 11,8%, het hoogste niveau in meer dan 14 jaar. De toename van het aantal werklozen is vooral te wijten aan een toename van het aantal mensen dat in deeltijd werkt maar een voltijdse baan wil: een toename met 645.000 tussen september en oktober en met 2,3 miljoen in het afgelopen jaar.
Achter het totale werkloosheidscijfer gaan grote verschillen in werkloosheid tussen subgroepen schuil. Het werkloosheidscijfer voor zwarten blijft met 11,1% extreem hoog. Het werkloosheidscijfer voor Hispanics is vorige maand verder gestegen met een vol procentpunt tot 8,8% werkloosheid. Het slechte nieuws is niet beperkt tot minderheden, want de werkloosheid onder blanken steeg met 0,5 procentpunt tot 5,9%.
De werkloosheid onder afgestudeerden is in oktober sterk gestegen: 1,4 miljoen Amerikanen met een universitaire opleiding zijn nu werkloos, 280.000 meer dan een maand geleden. Deze stijging van de werkloosheid onder afgestudeerden was goed voor meer dan 58% van de totale stijging van de werkloosheid onder mensen boven de 25, hoewel slechts een derde van deze groep een universitair diploma heeft. Dit is een duidelijk signaal dat de nood in de financiële sector werkloosheid veroorzaakt aan de top van de onderwijsladder.
Gezien het gebrek aan banengroei in de huidige economie zitten grote aantallen werkzoekenden lange tijd in de werkloosheid. De langdurige werkloosheid, gemeten naar het percentage werklozen dat ten minste zes maanden werkloos is geweest, is in oktober gestegen tot 22,3%, het hoogste percentage sinds juni 2004.
De hoge werkloosheid komt tot uiting in een tragere groei van de wekelijkse lonen. Het weekloon van de meeste werknemers steeg het afgelopen jaar met 2,9%, zonder rekening te houden met de inflatie. Dit is veel minder dan de inflatie van 4,9% op jaarbasis in september. De loonstijging in de afgelopen twee maanden was duidelijk trager dan eerder in 2008. Hoewel de prijzen in de komende maanden naar verwachting langzamer zullen stijgen als gevolg van dalende energiekosten, zullen de lonen waarschijnlijk achterblijven bij de prijzen, waardoor de druk op werkende gezinnen verder toeneemt.
In de meeste bedrijfstakken gingen banen verloren, in meer dan 60% van de bedrijfstakken. Het aantal banen in fabrieken daalde vorige maand met 90.000, waaronder in de auto- en onderdelenindustrie, waar 9.100 banen verloren gingen (wat gelijk staat aan 1% van de werkgelegenheid in die subsector). Dit was de 28e maand op rij waarin het aantal banen in de be- en verwerkende industrie afnam, met een verlies van 517.000 in het afgelopen jaar. Ook in de bouw ging het aantal banen vorige maand met 49.000 omlaag, zowel in de woningbouw als in de utiliteitsbouw.
De werkgelegenheid in de dienstensector daalde eveneens, want in de particuliere dienstverlening (exclusief de overheid) gingen in oktober 131.000 banen verloren. Waarschijnlijk als gevolg van de zwakke consumentenbestedingen daalde de werkgelegenheid in de detailhandel met 38.100 banen, met grote verliezen bij autodealers (-20.300) en warenhuizen (-18.000). In de financiële dienstverlening, die sterk is getroffen door het uiteenspatten van de huizenbubbel en de daaropvolgende crisis op de financiële markten, zijn vorige maand 24.000 banen verloren gegaan en 127.000 in het afgelopen jaar.
Alleen in de gezondheidszorg en bij de overheid is nog steeds sprake van een betrouwbare banengroei. Sinds januari, terwijl de totale loonlijst meer dan 1,2 miljoen banen verloor, steeg de werkgelegenheid in de gezondheidszorg met 298.000, waaronder 26.000 vorige maand. De werkgelegenheid bij de overheid groeide met 163.000 banen en voegde daar vorige maand 23.000 aan toe. Zoals uit dit verslag blijkt, bevindt de economie zich in een diepe recessie. Dit betekent dat miljoenen werkende gezinnen niet in staat zijn de banen of de werkuren te vinden die zij nodig hebben, terwijl degenen die wel werken een veel tragere loonstijging zien. Het daaruit voortvloeiende inkomensverlies betekent dat de consumptie – die 70% van de economie uitmaakt – ook vertraagt.
Om uit deze negatieve spiraal te geraken, is het absoluut noodzakelijk dat de beleidsmakers een groot tweede economisch herstelplan – in de orde van grootte van 300 miljard dollar – goedkeuren dat is toegespitst op elementen die een maximale economische klap voor de buidel opleveren. Economische stimulansen met een hoog rendement omvatten de uitbreiding van de werkloosheidsuitkeringen, de uitbreiding van voedselbonnen en verwarmingshulp, hulp aan cash-strapped staten, en uitgaven voor infrastructuurprojecten die onmiddellijk kunnen worden gestart, waaronder scholen, wegen, bruggen, transit, en waterzuiveringsinstallaties.