Winston Churchill was een van de bekendste, en volgens sommigen een van de grootste, staatslieden van de 20e eeuw. Hoewel hij werd geboren in een bevoorrecht leven, wijdde hij zich aan de openbare dienst. Zijn nalatenschap is een gecompliceerde: Hij was een idealist en een pragmaticus; een redenaar en een soldaat; een voorvechter van progressieve sociale hervormingen en een onverbloemde elitist; een verdediger van de democratie – vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog – maar ook van het afbrokkelende Britse rijk. Maar voor veel mensen in Groot-Brittannië en elders, Winston Churchill is gewoon een held.

Early Life

Winston Churchill kwam uit een lange lijn van het Engels aristocraat-politici. Zijn vader, Lord Randolph Churchill, stamde af van de Eerste Hertog van Marlborough en was zelf een bekende figuur in de Tory politiek in de jaren 1870 en 1880.

Zijn moeder, geboren als Jennie Jerome, was een Amerikaanse erfgename wier vader een aandelenspeculant was en mede-eigenaar van The New York Times. (Rijke Amerikaanse meisjes zoals Jerome die met Europese edellieden trouwden, stonden bekend als “dollarprinsessen.”)

Churchill werd op 30 november 1874 geboren op het landgoed van de familie in de buurt van Oxford. Hij werd opgeleid aan de Harrow prep school, waar hij zo slecht presteerde dat hij niet eens de moeite nam om zich aan te melden voor Oxford of Cambridge. In plaats daarvan ging de jonge Winston Churchill in 1893 naar de militaire school van de Royal Military Academy Sandhurst.

Slagen en Boeken

Nadat hij Sandhurst had verlaten, reisde Churchill als soldaat en als journalist door het hele Britse Rijk. In 1896 ging hij naar India; zijn eerste boek, gepubliceerd in 1898, was een verslag van zijn ervaringen in de Northwest Frontier Province van India.

In 1899 zond de London Morning Post hem om de Boerenoorlog in Zuid-Afrika te verslaan, maar hij werd vrijwel meteen na aankomst gevangen genomen door vijandelijke soldaten. (Het nieuws over Churchills gewaagde ontsnapping door een badkamerraam maakte hem thuis in Groot-Brittannië tot een kleine beroemdheid).

Tegen de tijd dat hij in 1900 naar Engeland terugkeerde, had de 26-jarige Churchill vijf boeken gepubliceerd.

Churchill: “Crossing the Chamber”

Datzelfde jaar werd Winston Churchill lid van het Lagerhuis als Conservatief. Vier jaar later stak hij “de kamer over” en werd liberaal.

Zijn werk voor progressieve sociale hervormingen, zoals een achturige werkdag, een door de overheid voorgeschreven minimumloon, een door de overheid gerunde arbeidsbeurs voor werklozen en een systeem van openbare ziektekostenverzekering, maakte zijn conservatieve collega’s woedend, die klaagden dat deze nieuwe Churchill een verrader van zijn klasse was.

Churchill en Gallipoli

In 1911 wendde Churchill zijn aandacht af van de binnenlandse politiek toen hij Eerste Heer van de Admiraliteit werd (vergelijkbaar met de Secretaris van de Marine in de V.S.). Churchill merkte dat Duitsland steeds oorlogszuchtiger werd en begon Groot-Brittannië voor te bereiden op een oorlog: Hij richtte de Royal Naval Air Service op, moderniseerde de Britse vloot en hielp bij de uitvinding van een van de eerste tanks.

Ondanks Churchills vooruitziende blik en voorbereiding, was de Eerste Wereldoorlog vanaf het begin een patstelling. In een poging de boel op te schudden, stelde Churchill een militaire campagne voor die al snel op een ramp uitliep: de invasie van het schiereiland Gallipoli in Turkije in 1915.

Churchill hoopte dat dit offensief Turkije uit de oorlog zou verdrijven en de Balkanstaten zou aanmoedigen zich bij de geallieerden aan te sluiten, maar de Turkse weerstand was veel heviger dan hij had verwacht. Na negen maanden en 250.000 slachtoffers trokken de geallieerden zich schandelijk terug.

Na het debacle bij Gallipoli verliet Churchill de Admiraliteit.

Churchill Tussen de Oorlogen

Tijdens de jaren twintig en dertig stuiterde Churchill van overheidsbaan naar overheidsbaan, en in 1924 sloot hij zich weer aan bij de Conservatieven. Vooral nadat de nazi’s in 1933 aan de macht waren gekomen, besteedde Churchill veel tijd aan het waarschuwen van zijn landgenoten voor de gevaren van het Duitse nationalisme, maar de Britten waren de oorlog moe en aarzelden om zich weer in internationale zaken te mengen.

Ook de Britse regering negeerde de waarschuwingen van Churchill en deed er alles aan om Hitler niet in de weg te staan. In 1938 ondertekende premier Neville Chamberlain zelfs een overeenkomst waarbij Duitsland een stuk van Tsjecho-Slowakije kreeg – “een kleine staat voor de wolven gooien”, schold Churchill – in ruil voor een belofte van vrede.

Een jaar later brak Hitler echter zijn belofte en viel Polen binnen. Engeland en Frankrijk verklaarden de oorlog. Chamberlain werd uit zijn ambt gezet, en Winston Churchill nam zijn plaats in als premier in mei 1940.

Churchill: De “Britse Bulldog”

“Ik heb niets te bieden dan bloed, zwoegen, tranen en zweet,” vertelde Churchill het Lagerhuis in zijn eerste toespraak als premier.

“We hebben vele, vele lange maanden van strijd en lijden voor ons. U vraagt, wat is ons beleid? Ik kan zeggen: Het is oorlog voeren, over zee, te land en door de lucht, met al onze macht en met alle kracht die God ons kan geven; oorlog voeren tegen een monsterlijke tirannie, nooit overtroffen in de duistere, betreurenswaardige catalogus van menselijke misdaden. Dat is ons beleid. U vraagt, wat is ons doel? Ik kan u in één woord antwoorden: het is de overwinning, de overwinning ten koste van alles, de overwinning ondanks alle terreur, de overwinning, hoe lang en moeilijk de weg ook is; want zonder overwinning is er geen overleven mogelijk.”

Net zoals Churchill voorspelde, was de weg naar de overwinning in de Tweede Wereldoorlog lang en moeilijk: Frankrijk viel in juni 1940 in handen van de nazi’s. In juli begonnen Duitse gevechtsvliegtuigen met drie maanden van verwoestende luchtaanvallen op Groot-Brittannië zelf.

Hoewel de toekomst er grimmig uitzag, deed Churchill alles wat hij kon om de Britse geesten hoog te houden. Hij hield opzwepende toespraken in het parlement en op de radio. Hij haalde de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt over om oorlogsvoorraden – munitie, geweren, tanks, vliegtuigen – aan de Geallieerden te leveren, een programma dat bekend staat als Lend-Lease, nog voordat de Amerikanen aan de oorlog deelnamen.

Hoewel Churchill een van de belangrijkste architecten van de geallieerde overwinning was, verdreven de oorlogsvermoeide Britse kiezers de Conservatieven en hun premier uit hun ambt, slechts twee maanden na de overgave van Duitsland in 1945.

Het IJzeren Gordijn

De inmiddels afgetreden premier waarschuwde de volgende jaren de Britten en Amerikanen voor de gevaren van Sovjet-expansiedrift.

In een toespraak in Fulton, Missouri, in 1946, bijvoorbeeld, verklaarde Churchill dat een anti-democratisch “IJzeren Gordijn,” “een groeiende uitdaging en gevaar voor de christelijke beschaving,” over Europa was neergedaald. Churchill’s toespraak was de eerste keer dat iemand deze nu gebruikelijke uitdrukking gebruikte om de communistische dreiging te beschrijven.

In 1951 werd de 77-jarige Winston Churchill voor de tweede keer premier. Het grootste deel van zijn ambtstermijn werkte hij (tevergeefs) aan een duurzame ontspanning tussen het Oosten en het Westen. Hij ging in 1955 met pensioen.

In 1953 benoemde koningin Elizabeth Winston Churchill tot ridder in de Orde van de Kousenband. Hij stierf in 1965, een jaar na zijn terugtreden uit het parlement.