Eerste gevechten en Ethiopische overwinning
Italiaanse successen in het begin van de campagne waren briljant maar vruchteloos, en grote Ethiopische legers bedreigden eind 1895 de Italiaanse buitenposten. De strijdkrachten van Menilek, die meer dan 100.000 man telden, waren goed bewapend met moderne wapens. Menilek bagatelliseerde deze militaire kracht echter op slinkse wijze door valse berichten te verspreiden die wezen op een veel kleiner aantal troepen onder zijn bevel en door geruchten te verspreiden dat er grote onenigheid heerste onder zijn troepen.
De Italiaanse gouverneur en militair leider van Eritrea, Gen. Oreste Baratieri, zag Menileks troepen op 7 februari 1896, maar was zich bewust van de vele uitdagingen waar het Italiaanse leger op dat moment voor stond – onvoldoende voedsel, water, kleding en wapens die in orde waren en een gebrek aan betrouwbare kaarten – en ging niet overhaast ten strijde, maar verkoos zo lang in positie te blijven als de voorraden toelieten. Menilek bevond zich in een vergelijkbare situatie, zonder voedsel voor zijn troepen, en aarzelde om een confrontatie aan te gaan. De twee legers wachtten hun tijd af, wachtend tot de ander als eerste zou toeslaan.
Op 28 februari stuurde Crispi Baratieri een woedend telegram in een poging hem tot actie aan te zetten. De volgende dag, na het bespreken van opties met zijn generaals – inclusief terugtrekken, waar hij aanvankelijk de voorkeur aan leek te geven – werd Baratieri overtuigd om de strijd aan te gaan. Ondanks enkele twijfels gaf hij later het bevel om met 14.500 man op te rukken naar Adwa tegen een Ethiopisch leger van ongeveer 100.000 man. De Italiaanse colonnes hadden niet alleen te kampen met een gebrek aan voorraden, maar waren ook ongeorganiseerd en niet in staat zich een weg te banen door het terrein. De Italianen werden op 1 maart door Menilek’s troepen verjaagd en trokken zich door moeilijk begaanbaar terrein terug.
Het aantal gesneuvelden in het Italiaanse leger wordt geschat op meer dan 6.000, waarvan iets meer dan de helft Italianen; de rest waren askari troepen (Afrikaanse troepen die door de Europeanen waren ingehuurd en getraind). Bovendien werden tussen de 3.000 en 4.000 van degenen die onder Italiaans bevel vochten, door de Ethiopiërs gevangen genomen. Misschien wel 70 procent van de Italiaanse soldaten werd zo gedood of gevangen genomen. Meer dan 5.000 Ethiopische troepen werden gedood en 8.000 gewond in de strijd – een groter aantal dan de verliezen van Italië, maar een klein percentage van alle Ethiopische strijdkrachten.