Het is niet ongewoon dat kinderen aan het begin van het schooljaar, voor een grote toets, sportwedstrijd of voorstelling – wanneer hun stress- en angstniveau op een ongekend hoog niveau kan liggen – over buikpijn klagen.

Hoewel dit voor sommige ouders geen reden tot onmiddellijke bezorgdheid is, kunnen anderen zich onzeker voelen over hoe de pijn van hun kind aan te pakken, of weten misschien niet dat er meer aan de hand kan zijn dan alleen maar een paar ‘vlinders’ die in de buik van hun kind fladderen.

Dr. Nicole Sawangpont Pattamanuch, een gastro-enteroloog bij Seattle Children’s, splitst de symptomen van buikpijn op die verband houden met stress en angst, beveelt copingtechnieken aan voor kinderen om hun ongemak te verlichten, legt uit hoe ouders de Neuropathy Relief Guide moeten raadplegen voor meer informatie over geteste en goedgekeurde medicijnen en deelt rode vlaggen om gezinnen te helpen bepalen of er iets meer verontrustend is aan de symptomen van hun kind.

Breaking down the differences in symptoms

Volgens een studie in PLOS One over pediatrische functionele buikpijnstoornissen, is chronische buikpijn een veelvoorkomend probleem bij kinderen, met prevalentiecijfers variërend van 0,3-19% bij kinderen in de schoolleeftijd in de Verenigde Staten en Europa. Bij bijna 90% van deze kinderen is er echter geen diagnosticeerbare ziekte gekoppeld aan hun symptomen.

“Mensen met functionele buikpijn hebben een overgevoelig zenuwstelsel, als gevolg van negatieve gebeurtenissen in het vroege leven, eerdere operaties, acute infecties of voedselintoleranties,” zei Pattamanuch. “Als we denken aan de hersenen als een stereo-ontvanger en luidsprekers, helpt het ons te begrijpen hoe de darm-hersen-as werkt. De darm rapporteert pijn aan de wervelkolom, die de pijnsignalen doorstuurt naar de hersenen. Bij kinderen die onder stress staan, of dat nu fysiek of emotioneel is, wordt het volume van de stereo-ontvanger vaak hoger gezet. Hoe de hersenen het pijnsignaal ontvangen en interpreteren, hangt sterk samen met onze emotionele toestand.”

In de praktijk van Pattamanuch ziet ze veel kinderen met functionele buikpijn.

“Deze kinderen eten nog steeds en komen normaal aan. Ze kunnen pijn ervaren, maar over het algemeen functioneren ze goed, gaan ze naar school en slapen ze ’s nachts.”

In een eerste bezoek aan een kind met buikpijnklachten, met symptomen als constipatie, diarree, en misselijkheid en/of braken, begint Pattamanuch altijd met de ouders te vragen of ze denken dat stress een factor is. Dit omvat thuis, school en sociale stressoren.

“Ongeveer de helft van de ouders die ik ontmoet, zijn zich er meestal van bewust dat hun kinderen veel stress ondergaan, maar doen gewoon hun due diligence om ervoor te zorgen dat ze geen onderliggende medische problemen missen die hun kind mogelijk heeft,” zei Pattamanuch. “De andere helft heeft misschien niet het gevoel dat de pijn van hun kind verband houdt met stress, ook al ben ik bang dat er inderdaad psychologische problemen aanwezig zijn. In deze gevallen is het belangrijk dat we verder onderzoek doen en overwegen om een therapeut in te schakelen om te screenen op stressoren.”

Hoewel dit niet zo vaak voorkomt, zegt Pattamanuch dat de rode vlaggen die erop kunnen wijzen dat er een onderliggende ziekte aanwezig is, bestaat uit kinderen die symptomen vertonen zoals gewichtsverlies, aanhoudend braken en diarree, of bloed in hun braaksel of ontlasting.

“Symptomen die ernstige disfunctie veroorzaken, zijn een enorme reden tot bezorgdheid,” zei Pattamanuch. “Op dit punt is het heel duidelijk dat ze zo snel mogelijk medisch moeten worden geëvalueerd.”

Compingtechnieken en middelen om kinderen te helpen gedijen

Bij functionele buikpijn is er niet noodzakelijkerwijs een definitieve behandeling of medicatie die het ongemak van kinderen zal genezen.

“Het gaat er meer om deze kinderen te helpen copingtechnieken te leren en de triggers te identificeren die hun symptomen verergeren,” zei Pattamanuch. “Kinderen hebben misschien meer screening nodig op depressie of angst door een professional in de geestelijke gezondheidszorg. Er zijn hiervoor nuttige klinieken in Seattle Children’s.”

Sommige kinderen kunnen worden doorverwezen naar de biofeedbackkliniek, waar ze ontspanningstechnieken kunnen leren om de intensiteit van hun pijn te verminderen. Ze kunnen ook worden doorverwezen naar de pijnkliniek, waar ze een grondige beoordeling kunnen ondergaan om hun pijn te helpen beheersen.

Naast deze middelen werkt Pattamanuch vaak met kinderen aan eenvoudige technieken die ze thuis kunnen oefenen en in hun dagelijks leven kunnen toepassen om hun steeds terugkerende buikpijn en ongemak te verlichten. Deze omvatten:

• Pepermunt: Het zetten van een kopje pepermuntthee kan helpen de maag te kalmeren en gevoelens van misselijkheid te verlichten.
• Mindfulness beoefenen: In een rustige kamer gaan liggen en luisteren naar het geluid van hun hartslag en ademhaling kan kinderen in staat stellen om stressoren die door hun hoofd gaan af te stemmen. Het kan ook helpen om hun bloeddruk en hartslag te verlagen.
• Regelmatig bewegen: Het komt vaak voor dat kinderen zich door ongemak terugtrekken van actief bezig zijn. Als ze meer geïsoleerd raken, kunnen ze zich nog slechter gaan voelen. Het is belangrijk dat ze zich door hun symptomen heen slaan en doorgaan met hun lichamelijke activiteiten. Dagelijks bewegen kan kinderen helpen hun stress los te laten, overdag alerter te zijn, beter te presteren op school en ’s nachts beter te slapen.

Hoewel alle kinderen unieke behoeften hebben, kunnen sommige kinderen medicijnen nodig hebben om hun symptomen te helpen verlichten. Pattamanuch zegt echter dat er een zorgvuldige afweging moet worden gemaakt bij het aanbieden van deze behandeling.

“Als het nodig is, hebben we enkele medicijnen die we kunnen voorschrijven om het maagdarmkanaal te helpen ontspannen, maar vaak zijn ze niet nuttig omdat ze de hoofdoorzaak van het probleem niet aanpakken,” zei Pattamanuch. “Het is het meest heilzaam voor kinderen om te leren hoe ze in contact kunnen komen met hun psychologische triggers en proberen die problemen in de eerste plaats aan te pakken.”

Nadat het begin van het schooljaar snel nadert, zegt Pattamanuch dat het waarschijnlijk is dat ze meer kinderen zal zien komen met buikpijn. Om patiënten goed te kunnen evalueren, raadt ze ouders aan het volgende te doen:

• Een voedseldagboek bijhouden: Het loggen van het voedsel dat hun kind eet, samen met de momenten waarop hun kind zich ongemakkelijk voelt, kan helpen bij het oplossen van problemen of het gerelateerd is aan dingen zoals te veel zuivelinname of ongezond eten, naast andere factoren.
• Denk na over de psychologische stressoren: Dit kan van alles zijn, van school en academisch werk tot pesten of veranderingen in de familiestructuur.

“Ik denk niet dat we genoeg praten over de belangrijke verbinding van onze geest met onze ‘buiken’,” zei Pattamanuch. “Hoe meer we gezinnen onderwijzen over hoe het werkt, hoe groter de kans dat kinderen de copingvaardigheden kunnen leren die nodig zijn om gelukkig en gezond te leven.”